Brezilya’dan petrolde denge politikası

Dünyanın sekizinci büyük petrol üreticisi olan Brezilya, OPEC+ grubuna gözlemci üye olarak katılacak.

Uzmanlar, aynı zamanda BRICS’in kurucu üyelerinden biri olan Brezilya’nın petrol yatırımlarındaki teknoloji ve finansman ihtiyacına dikkat çekerek, “Brezilya, bir yandan OPEC+ gözlemci üyeliği, diğer yandan iklim değişikliğiyle mücadele mesajlarıyla denge politikası izliyor” değerlendirmesinde bulundu.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı 10 üretici ülkeden oluşan OPEC+ grubu, 30 Kasım’da alınan sürpriz bir kararı duyurdu. OPEC’ten yapılan açıklamada, Brezilya’nın Ocak 2024’ten itibaren OPEC+ grubu ittifakına dahil olacağı kaydedildi. Günlük yaklaşık 3.6 milyon varil üretimiyle dünyanın sekizinci büyük petrol üreticisi olan Brezilya’nın ittifaka katılması, ağustos ayında Güney Afrika’da düzenlenen 15. BRICS Zirvesi’ni de hatırlattı. Brezilyanın da kurucuları arasında yer aldığı BRICS ülkeleri, OPEC’in petrol devleri Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri’nin de üyelik başvurularını kabul etmişti.

İKLİM MESAJI

Dubai’deki BM İklim Değişikliği Konferansı COP 28’de konuşan Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, OPEC+ üyelikleriyle ilgili değerlendirmesinde, “OPEC+’da yer almamızın bizim için önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü petrol üreten ülkeleri, fosil yakıtların sonuna hazırlanmaları gerektiğine ikna etmemiz gerekiyor” dedi. Hazırlık yapmak söylemine de açıklık getiren Lula da Silva, petrol zengini ülkelerin kazandıkları parayı Afrika ve Latin Amerika gibi kıtaların ihtiyaç duydukları yenilenebilir yakıtları, özellikle yeşil hidrojeni üretebilmek üzere yatırım yapmak için kullanmak anlamına geldiğini de sözlerine ekledi.

GÖZLEMCİ ÜYE

Brezilya Devlet Başkanı, 3 Aralık’ta yaptığı bir başka açıklamada ise üyelik konusundaki yol haritalarını duyurdu. Lula da Silva, Brezilya’nın petrol üreten ülkelerden oluşan OPEC+ grubuna tam üye olarak katılmayacağını, tam üyelik yerine yalnızca gözlemci olarak katılmayı hedeflediğini söyledi. Lula da Silva, Brezilya’nın devlet petrol şirketi Petrobras’ın petrol aramaktan vazgeçmeyeceğini; çünkü fosil yakıtların bir süre daha küresel ekonominin bir parçası olmaya devam edeceğini de belirtti. Petrobras’ın Brezilya’nın büyümesine yardımcı olmak için yapması gerekeni yapmaya devam edeceğinin altını çizen Lula da Silva, “Ancak Petrobras petrolün ötesinde tüm enerjiye doğru genişleyecek” diye konuştu.

YATIRIM İHTİYACI

Süreci, İstanbul Ticaret’e değerlendiren Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, şöyle konuştu: “OPEC+ petrolde fiyat krizi yaşandığında Rusya öncülüğünde Kazakistan ve bazı ülkelerin OPEC’e destek vermesi amacıyla oluşturdukları bir ittifak. OPEC+ ittifakı arkasında ABD eski başkanı Trump’ın da çabaları vardı. Brezilya açısından petrol sahalarının genelde denizde olması sebebiyle üretim maliyetleri yüksek. Bu da Brezilya’ya yatırımın gitmesi noktasında negatif bir algı oluşturuyor. Onlar da bir yandan OPEC+ gözlemci üyeliği, diğer taraftan da iklim mesajları ile denge politikası izliyor. Çünkü Batı’dan istedikleri noktada teknoloji ve finansman desteğini alamadılar. OPEC+ yapısında ise Suudi Arabistan, Rusya gibi büyük oyuncular var. Suudi enerji şirketi Aramco, hem teknoloji hem finansman anlamında güçlü bir yapı. Yani, ‘Petrol sektörüne yatırım alabilirsek alırız. Alamazsak en azından yenilenebilir enerji konusunda yatırım gelsin’ mantığını işletiyorlar.”

VENEZUELA’DA PETROL BÖLGESİ ESEQUİBO İÇİN REFERANDUM

Venezuela, komşu ülkesi Guyana ile ihtilaflı olunan Esequibo bölgesine ilişkin ‘danışma referandumu’ yaptı. Ulusal Seçim Konseyi’nin (CNE) açıkladığı verilere göre, referanduma katılanların yüzde 95’ten fazlası, Esequibo’nun Venezuela’nın eyaleti olması, orada yaşayanlara Venezuela kimliğinin verilmesi, Uluslararası Adalet Mahkemesi’nin vereceği kararı tanımamayı da içeren beş soruya ‘Evet’ yanıtını verdi. Hem Venezuela hem Guyana’nın kendisine ait olduğunu iddia ettiği Esequibo bölgesiyle ilgili anlaşmazlık, 180 yıldan daha eski bir tarihe sahip. Bölgede 2015 yılında bulunan yeni petrol sahaları ise tartışmanın yeniden alevlenmesine yol açtı.

GUYANA’YA KATKISI

ABD’li petrol şirketi Exxon Mobil ve ortaklarının bölgede 46 yeni petrol sahasında toplamda 8 milyar varil, yani 700 milyar dolara yakın değere tekabül eden petrol keşfetmesi; altın, elmas, değerli taş ve mineraller bakımından da zengin olduğu bilinen bölgenin öneminin artmasına neden oluyor. 2019 yılında günlük 1200 varil olan petrol üretiminin bugün yaklaşık 400 bin varile ulaştığı Guyana’da, Esequibo’da çıkarılmaya başlanan petrol gelirine bağlı olarak geçen yıl yüzde 57.8 büyüyen ekonominin, bu yıl da yüzde 25 büyümesi bekleniyor.

11 Aralık 2023 Pazartesi