Dünyada hacmi giderek büyüyen kripto para birimlerinden Bitcoin, 2023'te tükettiği 154,9 milyar kilovatsaat elektrik ile 167 ülkeyi geride bıraktı.
Cambridge Bitcoin Elektrik Tüketim Endeksi'ne göre, finans piyasalarında her geçen gün etkisini artıran ve daha fazla platformda kullanılmaya başlanan kripto para birimlerinin madenciliği ve ağ üzerinde dolaşımı birçok ülkeden fazla elektrik tüketiyor.
Kripto para işlemleri blok zincir sistemi üzerinden yapılıyor. Blok zincir sistemi, işlem kayıtlarının blok adı verilen ve birbirlerine şifrelenerek bağlanan veri yapılarının içinde tutulduğu, merkezi olmayan, sürekli büyüyen bir kayıt defteri olarak tanımlanıyor.
Kripto parayı kazanmak isteyenlere kripto para madencisi, bu alana ise kripto para madenciliği deniliyor.
Küresel kripto para piyasasının değeri 1,89 trilyon dolara ulaşırken, sayısı 12 bin 33'ü bulan para birimleri dünya genelinde 965 borsada işlem görüyor.
Kripto para piyasasının yüzde 49'una oluşturan Bitcoin'in değeri yaklaşık 921 milyar dolara ulaşıyor.
Küresel elektrik tüketimi konusunda 167 ülkeyi geride bırakan Bitcoin'in, en fazla elektrik tüketen ülkeler listesinde 26. sırayı alabileceği belirtiliyor.
Kripto para ekosisteminde Bitcoin'in geliştiricisi Satoşi Nakamoto'nun tasarımına göre Bitcoin madenciliği yapan kullanıcılar, sistem üzerinde matematik denklemlerini çözerek oluşturdukları bloklar karşılığında Bitcoin kazanıyor.
Nakamoto, ilk kez 3 Ocak 2009'da Bitcoin kazanmak için soruları çözerek ilk bloku oluşturdu ve bunun karşılığında 50 Bitcoin'in sahibi oldu. Sistemde dolaşıma giren Bitcoin sayısı 19,6 milyona ulaşmış durumda ancak sistem şartları gereği en fazla 21 milyon üretilebilecek.
Bitcoin'in kazanmak isteyen madencilerin blok oluşturması için yaklaşık 10 dakika süren denklemleri çözmesi gerekiyor ve her yarılanma döneminde 210 bin blokun çözülmesine izin veriliyor.
210 bin blok oluşumu tamamlandığında sistem yarılanma dönemine giriyor ve oluşturulan blok karşılığında alınacak Bitcoin miktarı düşüyor. Bu yöntemin çok fazla madencilik yapılması ve Bitcoin'in piyasa değerinin düşürülmesine karşı bir önlem olarak koyulduğu iddia ediliyor.
Ancak 2012'de gerçekleşen ilk yarılanma işleminde blok başına çözüm ödülü 25 Bitcoin'e, 2016'da yaşanan 2. yarılanmada 12,5, 2020'de yaşanan 3. yarılanma döneminde ise 6,25'e düştü.
Bu yıl yaşanması beklenen 4. yarılanmada çözülen blok başına Bitcoin ödülünün 3,125'e düşmesi bekleniyor.
Bu şekilde son blok çözülene kadar sistemin 28 yarılanma dönemi geçirmesi ve son blokun 2140 yılına doğru çözülmesi bekleniyor.
Madenciler çok fazla sayıda gelişmiş bilgisayar ile bu işlemleri yapmak durumunda olduklarından süreç çok yoğun bilgisayar işletim kapasitesi kullanımı nedeniyle elektrik tüketimine neden oluyor. Bir Bitcoin'in üretimi için yaklaşık 1450 kilovatsaat elektrik harcandığı hesaplanıyor.
Bitcoin madenciliğinde enerji tüketiminin, enerji maliyetleri, Bitcoin'in piyasa değerindeki artış ve düşüşlere bağlı olarak madenciliğe artan rağbet, "yarılanma" dönemleriyle gelen blok karşılığında daha az Bitcoin kazanımı gibi parametreler bu dijital para biriminin gelecekte tüketeceği enerji miktarına ilişkin öngörüleri zorlaştırıyor.
Bitcoin madenciliğinde ABD, Çin, Kazakistan, Kanada, Rusya en fazla paya sahip ülkeler arasında yer alıyor.
Bunlardan ABD, madencilik için gerekli teknik donanım ve altyapıya erişimin kolay olmasıyla öne çıkarken, Kazakistan ve Çin ise elektrik maliyetlerinin daha uygun olmasıyla talep görüyor.
