Beyaz kıtaya bilim üssünün tasarımı hazır

HABER: OSMAN KUVVET

İklim değişikliğinin sinyalini önceden vererek insanlığı uyaran kutuplar, dünyanın geçmişine dair de önemli izler taşıyor. Bu anlamda doğal bir laboratuvar hüviyetindeki bu bölgeler, dünyanın dününe de bugününe de ışık tutabiliyor. Her disiplinden bilimsel araştırmalara ev sahipliği yapan bölgede yer almak önemli. Türkiye, bu alanda ilk adımı 2017’de, Birinci Ulusal Antarktika
Bilim Seferi ile attı.

DANIŞMAN ÜLKE

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, kutuplarda gelinen noktayı Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) Kongre ve Kültür Merkezi’ndeki 5. Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı’nda anlattı.

Bakan Varank, Türkiye’nin, 1995 yılında Antarktika Anlaşmasına ‘Danışman Olmayan Ülke’ statüsünde dahil olduğunu belirterek, şu bilgiyi verdi: “Son dönemde tüm kurum ve kuruluşlarımızın desteğiyle kutup çalışmalarında önemli gelişmeler kaydettik. Hedefimiz ‘Danışman Ülke’ statüsü kazanarak, beyaz kıtanın geleceği hakkında söz sahibi olabilmek. Danışman ülke olmak için gereken kriterlerin başında, bölgenin araştırılması konusunda yapılan faaliyetler geliyor. Bunun yanında üye olunması gereken uluslararası örgütler, taraf olunması gereken protokoller de söz konusu. Bu prosedürlere ek olarak, beyaz kıtada kayda değer bilimsel araştırmalar yürütülmesi, danışman ülke olmanın önkoşulu olarak belirlenmiş durumda. İşte bu amaçla ilki 2017 yılında olmak üzere kıtaya 5 bilim seferi düzenledik.”

6. SEFER HAZIRLIKLARI

Kutuplarda Türkiye’nin geçici üssü 2019’da faaliyete geçti. Bunun yanında meteoroloji istasyonu ve 3 küresel uydu konumlandırma istasyonunun da kurulumu yapıldı.

2021 yılındaki 5. Ulusal Antarktika Bilim Seferi, salgının gölgesinde diğer ülkeler gibi kısıtlı katılımla gerçekleşti. Bu seferde daha çok sahadan verilerin toplanması, ekipmanların kontrol ve bakımına odaklanıldı.

Bakan Varank, 2022’de planladıkları, 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’nin hazırlıklarının devam ettiğini söyledi. Varank, “Türk Antarktik Bilim Üssü’nün kurulmasına yönelik çalışmalarımız da yoğun şekilde devam ediyor. Üssün konsept tasarımını tamamladık” dedi.

50 KİŞİYE EV SAHİPLİĞİ

Antarktika Anlaşması’na taraf 53 ülkenin olumlu değerlendirmesini alan Türkiye, kapsamlı bir Çevre Etki Değerlendirme raporunu da bu yıl içinde sundu. İstasyon, yaz-kış 12 ay boyunca çalışabilecek ve 50 kişiye ev sahipliği yapabilecek şekilde planlandı. Böylece sürekli olarak beyaz kıtadan veri alınarak bilim insanlarının nitelikli araştırmalar yapmasına imkan sağlanacak.

Bakan Varank, sahadaki faaliyetleri şöyle anlattı: “Projenin kurumsal bir yapıda yürütülmesi için kısaca KARE dediğimiz TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü’nü kurduk. KARE, Türkiye’nin bu alandaki faaliyetlerini koordine ederek kaynaklarımızın verimli kullanılmasını sağlıyor. Kutuplara seyir yapabilecek Türk bayraklı bir gemi için Deniz Kuvvetleri Komutanlığımız ile birlikte çalışıyoruz.”

Bakan Varank, yine TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB) ile Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması’nı başlattıklarını ve yarışmada dereceye giren projeleri TEKNOFEST kapsamında kamuoyuyla buluşturduklarını söyledi.

KARE İŞBİRLİKLERİNİ GENİŞLETİYOR

Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE), sadece TÜBİTAK ve üniversitelerle değil, Türkiye’deki diğer birçok kurum ve kuruluşla da işbirliklerini artırıyor. KARE, uzay araştırmaları alanında Türkiye Uzay Ajansı ile deniz araştırmaları konusunda da Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ile çalışmalar yapıyor. Bununla birlikte Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Harita Genel Müdürlüğü, ASELSAN, HAVELSAN gibi kurumlar da KARE ile işbirliğiyle kutup araştırmaları yürütüyor. Ayrıca uluslararası işbirlikleri de her geçen gün artıyor.

30 PROJEYE DESTEK

Kutuplarla ilgili 30 projeye, TÜBİTAK ARDEB çağrıları kapsamında bugüne kadar 6 milyon liranın üzerinde kaynak aktarıldı. Kutup Araştırmaları Enstitüsü de 30 farklı projenin tamamlanması için teknik destek sağladı.

Bu projeler sayesinde Türk bilim insanları tarafından 80 bilimsel yayın ve 30’u lisansüstü olmak üzere 50’nin üzerinde tez hazırlandı. 1977 yılından 2017 yılına kadar 176 olan yayın sayısı, son 5 yılda yaklaşık 90 yayın daha eklenmesiyle toplam 266’ya ulaştı.

06 Aralık 2021 Pazartesi

Etiketler : Gündem