Batarya yatırımları her şeyi değiştirecek

HABER: ADEM ORHUN

Küresel karbon kirliliğinin 2030 yılına kadar yüzde 45 oranında azaltılması için en büyük pay ulaşıma düşüyor. Çünkü karbondioksit emisyonunun yüzde 24’ünü ulaşım araçları üretiyor. Burada ihtiyaç duyulan asıl dönüşüm ise elektrikli araçlarla olacak. Elektrikli araçlarla ilgili ekosistem, savunmadan tıbbi cihazlara, cep telefonlarından elektrikli ev aletlerine kadar birçok ürünü, yazılım sektörünü ve hizmetleri de etkileyecek. Özetle dünya, Togg CEO’su Gürcan Karakaş’ın “Her şeyi değiştirecek bir şey” sözünün gösterdiği hedefe gidiyor.

Otomobillerin yanı sıra toplu taşımadaki otobüslerin ve TIR filolarının katılmasıyla elektrikli dönüşüm devasa bir hacme ulaşacak. Ulaşım araçları için geliştirilen teknoloji ve yeni ürünler diğer sektörleri de etkileyecek. Elektrikli araçlar için batarya yatırımları arttıkça, motorlu taşıt bakım, onarım ve servis hizmetleri, şarj istasyonları, market, kafe ve konaklama tesisleri ve diğer hizmet sektörleri alanında da yeni yatırım kapıları aralanıyor.

TOGG’UN FABRİKASI

Elektrikli araçlara batarya üretimi için adeta yarış var. Global yarışta Türkiye de geri kalmıyor. Bu fabrikalardan ikisi Gölcük’te yapılıyor. Togg için gerekli olan bataryalar Türkiye’de üretilecek. Togg’un Gemlik’teki ana fabrikasının içinde bir batarya üretim tesisi bulunuyor.

GEMLİK’TEN İHRACAT

Ayrıca Togg, üretim için Çinli Farasis ile işbirliğine gitti. Buna göre Gemlik’te Togg’un yanına kurulacak daha büyük batarya üretim tesisi, yıllık 20 GWh kapasiteyle üretim yapacak. Tesisin 2023’te seri üretime geçmesi bekleniyor. Togg’un ihtiyacının çok üzerinde üretim yapacak bu fabrika, 120 ülkeye ihracat gerçekleştirecek. Ayrıca burada otomobil bataryalarının yanı sıra, tüketici ürünleri ve sürdürülebilir kaynaklardan elde edilen enerjiyi saklayacak bataryalar da üretilecek. Togg, 1.000 adet şarj istasyonu da kuracak. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Togg yatırımı hakkında şunları söyledi: “İlk yerli batarya hücresi ve modül üretimi tesisi, sağladığımız proje bazlı desteğin katkısıyla yine Gemlik’te kurulacak. Şarj istasyonlarının kurulması için de gerekli destekleri veriyoruz. Ar-Ge kapsamındaki mühendislik hizmetlerini KDV’den istisna eden kanun, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçti.”

Öte yandan Tesla da önceki ay Türkiye’de 10 şehirde şarj istasyonu kuracağını duyurdu.

ASPİLSAN BAŞLIYOR

Bunun yanı sıra Kayseri’deki yerli üretici Aspilsan Enerji’nin Silindirik Lityum İyon Pil Üretim Tesisi’nde seri üretim mayıs ayında başlayacak. Lityum iyon silindirik pil üretimi, Avrupa’da ilk kez bu tesiste yapılacak. Yeni tesis, 220 megavat saat kapasite ile yılda 22 milyon pil üretecek. Aspilsan Enerji Genel Müdürü Ferhat Özsoy, konu hakkında şunları söyledi: “Ülkemizde lityum-iyon pil üretimini gerçekleştirerek, pil ve batarya kullanan üreticilerin yerlilik oranlarını önemli ölçüde artıracağız. Önceliğimiz, ülkemizde bizimle ilgili alanlarda çalışma yapan şirketlere destek vererek yerli bir ekosistem oluşturmak.”

ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ

Özsoy’un dikkat çektiği diğer konu ise başka sektörleri de ilgilendiriyor. Özsoy, bu konuda, “Tesisimizde yalnızca pil üretilmeyecek. Aynı zamanda kendine özgü pil geliştirme yeteneğine kavuşacağız” dedi.

Aspilsan Enerji, savunma ürünlerinin, elektrikli bisikletlerin, robotik sistemlerin, medikal cihazların, elektrikli ev eşyalarının bataryalarını da üretecek. Aspilsan ayrıca Arçelik’in küçük ev aletleri için de batarya tasarlayıp üretecek. Benzeri bir anlaşma Turkcell ile de yapıldı.

ANKARA’DA YENİ FABRİKA

Öte yandan, tam elektrikli Ford E-Transit’in üretimini gerçekleştiren Ford Otosan da, batarya yatırımını duyurdu. Koç Holding, Ford Motor Company ve Güney Kore merkezli pil üreticisi SK On Co ortaklığı ile Ankara’da planlanan batarya yatırımına katılmak için niyet mektubu imzaladı.

Plana göre üretime 2025’te yıllık 30-45 GWh kapasite ile başlanacak.

DEĞİŞİME AYAK UYDURMAK

Koç Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Koç, elektrikli araçların çok hızlı geliştiğini belirterek, otomotiv sektörünün geleceğinin çok değişeceğini vurguladı. Değişime ayak uyduramadığı için 20-30 yıl içinde pek çok markanın yok olacağını söyleyen Koç, “Ford Otosan’ın Türkiye’de ürettiği araçların ihtiyaç duyacağı pillerin yatırımı yapılması üzerine ön mutabakat sağlandı. İnşallah o da nihayete ulaştığında Türkiye’ye otomotivde önemli bir küresel rekabet alanı sağlayacak” dedi.

YERLİ YAZILIM

Diğer taraftan toplu taşıma için elektrikli otobüsler üreten Türk firmaları da bu konuda eşiği aştı. Avrupa’da birçok ülkeye elektrikli otobüs ihraç eden TEMSA, otobüslerde kullandığı bataryayı ise Türk mühendislerce geliştirilen bir yazılımla kontrol ediyor.
Yine yerli üreticilerden Karsan da elektrikli araç ihraç ediyor. Geçen yıl seri üretim sürücüsüz otobüsünü tanıtan firmanın e-Atak adlı araçları, Avrupa’da elektrikli midibüs pazarının en çok satan modeli oldu.

NİKELİN TALİBİ ÇOK

Bütün bu gelişmeler bataryanın hammaddesinin üretilmesini de kaçınılmaz hale getirdi. Türk firmaları, bu madenlerin tedariki konusunda da adımlarını atıyor. Türkiye’de ZES markasıyla bin 100 noktada şarj istasyonu kuran Zorlu Enerji’nin, nikel ve lityum üretimi için yaptığı çalışmalar daha önemli hale geldi. Zorlu çatısı altında Manisa’da faaliyet gösteren Meta Nikel fabrikası, Tesla başta olmak üzere birçok markanın odağında.

LİTYUM AR-GE’Sİ

Zorlu Holding, jeotermal akışkanlardan lityum çıkarılması konusunda da Ar-Ge yapıyor. Zorlu Enerji, ayrıca Çinli GSR Capital ile pil teknolojisi konusunda ortaklık anlaşması imzaladı. Bu kapsamda kurulacak tesiste elektrikli otolar ve telefonlar başta olmak üzere pek çok alanda kullanılacak bataryalar üretilecek. 2023’te hizmete girecek 25 bin MW kapasiteli batarya fabrikası ile 500 bin adet elektrikli araca batarya sağlanacak.

İKİ ARAÇTAN BİRİNE ŞARJ İSTASYONU

Türkiye’de 2021 sonunda şarj istasyonu sayısı 3 bin 886’ya ulaştı. Yine yıl sonunda elektrikli araç sayısı ise 6 bin 416 adetti.
1 Nisan itibariyle elektrikli araç sayısı 7 bin 700’e ulaştı. Türkiye’de 2025 sonunda en az 160 bin elektrikli araç olacağı tahmin ediliyor.

HİZMETLER SEKTÖRÜNDE FIRSAT

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK), Şarj Hizmetleri Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelikle elektrikli araçlar için şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı şarj istasyonlarının işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esasları belirlendi. Halen birkaç firmanın binlerce şarj istasyonu aktif durumda. Yeni yatırımlar ise sırada. Bununla birlikte şarj istasyonlarının kurulduğu akaryakıt istasyonları da değişiyor. Tüketiciler, araçlarının şarj olmasını beklerken, daha konforlu hale gelen kafeler ve marketleri daha fazla kullanacaklar.

Bu da hizmetler sektörü için yeni fırsatlar oluşacağını gösteriyor.

11 Nisan 2022 Pazartesi

Etiketler : Sektörel