Asırlar boyu inşa edilen geniş havzamızın medeniyet birikimini eğitim bağlamı ile ne kadar biliyoruz? Sistematik olma ve güncellik açısından bu birikim ne ölçüde kullanılabilir durumda? Bilgi güvenirliğinin temelini teşkil eden objektiflik hali ne ölçüde mevcut? Bu bilgiyi çağdaş formatlarla hangi düzeyde ilim camiasının ve meraklıların ilgisine/bilgisine sunabiliriz? Bu soruların izinde Türk Maarif Ansiklopedisi bize ne türden bir açılım getirir, fırsatlar oluşturur?
Dile kolay, dört yıl süren ve geniş bir akademisyen kadronun yoğun olarak çalıştığı altı ciltlik 1300 maddelik ansiklopedi nihayet basılı bir şekilde hizmete girdi. Kavramlar, kişiler, kurumlar ve şehirler üzerinden eğitim bağlamında yazımı tamamlanan ansiklopedi telif olarak ülkemizde bir ilk. Dolayısıyla büyük bir boşluğu dolduracak. Bu alanda küresel düzeyde uzmanlığı bulunan Maarif Vakfı ile yüksek akademik itibarı ile tanınan Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ortaklığı hakikaten çok anlamlı oldu. İki güçlü kurum, ortaklaşa önemli bir işi başardı. Bunun doğal olarak bütün eğitim camiasını da besleyen bir özelliği söz konusu. İSAM’ın bütün bilim ve kültür camiasını beslediğini kim inkâr edebilir?
Bir hususun altını çizelim. Var olmak ve bunun devamlılığını sağlamak önemli ise -ki önemlidir- kendi alanınızın bilgisine sahip olmak bir zorunluluktur. Bu bakış açısıyla Maarif Vakfı doğru olanı yapmış ve kendi alanı ile ilgili bilgiyi üretme yolunda önemli bir merhale katetmiştir. Bunu da objektif ve sistematik hale getirerek bütün eğitim camiasının kullanımına sunmuştur.
* * *
Bilindiği üzere ansiklopedik bilginin en önemli özelliği güven katsayısının yüksek olmasıdır. Sebebi de bilgiyi üretirken yani maddeleri telifini müteakip sonraki aşamaların çok çetin olmasındandır. Zira telif olunan madde birçok istasyondan geçerek niteliği yüksek ve damıtılmış bilgi haline gelir. Ansiklopedik bilgi, doğru ve güvenilir bilgi olduğundan kararların alınmasında temel oluşturur. Ansiklopedik bilginin stratejik değeri, bilginin doğru zamanda, doğru bağlamda ve doğru kitleye sunulabilmesinden kaynaklanır. Bu bilgi, aynı zamanda farklı bakış açılarını harmanlayarak küresel bir perspektif sunar, böylece dolaşımda olan bilginin sınır ötesi etkisini de artırıcı bir fonksiyon görür.
Bilgi ve içerik üretmek, her zaman için başlı başına bir değerdir ve önemlidir. Zaman değiştikçe sadece bilgiyi arz etme usulleri farklılaşır. Var olduğunuz alanda bunun devamlılığı; içerik üretmek, ürettiğiniz içeriği güncellemek, bunu zamanın teknolojik formatları ile camiaya sunmak ile sağlanabilir ve sürdürülebilir. Hangi kurum bu süreci başarılı bir şekilde yönetebilirse güçlü olarak var olmaya devam eder. Nihayetinde yapay zeka da dahil bütün formatlar üretilen bilgi üzerinden beslenir.
Bu çerçevede Türkiye Maarif Vakfı ile TÜBA doğru olanı yapmıştır. Ülkemizin eğitim alanında nitelikli var oluşuna yönelik ciddi bir zemin hazırlamışlardır. Ansiklopedinin bundan sonraki gelişimi dijital olarak devam edecektir. Yeni maddeler telif edilecek, mevcut maddeler güncellenecek, hatalı olanlar ise yine ilim heyetleri aracılığı ile düzeltilecektir.
Buna ek olarak; küresel eğitim camiasının gündemine girme, sunumda dil çeşitliliği, mevcut bilgi zemininden farklı projeler üretme üzerine kafa yorulacaktır. Çünkü bilgi uygun zemindir, diğerleri için hareket noktasıdır. Karar veren, irade gösteren ve emeği geçen herkese teşekkürlerimizle. Küresel eğitim camiasına hayırlı olsun.
