File ve bez torbaların Anadolu kültüründe özel bir yeri var. Ürünleri saklamak ve taşımak için kullanılan torba, heybe, çuvallar özel dokuma olarak üretiliyordu. Yöresine göre farklı motif ve renklerde dokuma kumaşlardan yapılan çantalar her evin olmazsa olmazıydı.
HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre, marketlerde ücretli poşet uygulamasının ilk haftasında, poşet kullanımı yüzde 50 azaldı. Tüketiciler bez torbaya yönelirken, uygulamanın en mutlu tarafı bez torba ve file üreticileri oldu. Bez torba üretimi iki kat artarken, siparişlere yetişmekte zorlanan bez torba üreticileri ek vardiyalarla çalışmaya başladı.
YÜZDE 154’LÜK ARTIŞ
Söz konusu düzenlemeden önce Türkiye’de yaklaşık 30-35 milyar adet poşet tüketiliyordu. Günde bin 700 dolarlık bir maliyete tekabül eden plastik poşet kullanımının ücretli olması, aynı zamanda tasarrufu da beraberinde getirdi. Tek kullanımlık poşet yerine, defalarca kez kullanılabilen bez torba ve filelerle aynı zamanda söz konusu kalemde ithalatın da önüne geçilmesi planlanıyor. Bu gelişmelerle birlikte Anadolu Ajansı’nın verilerine göre file satışları yüzde 154 oranında arttı.
MARKET BOYUTUNA GEÇİŞ
Kimi tüketiciler evde bez torba dikmeyi veya file örmeyi tercih ederken, kimi de marketlerde satılan bez torbaları alıyor. Bez torba üreticilerinden alınan bilgilere göre önceden promosyon amaçlı farklı sektörlerden sipariş gelirken, yeni uygulamadan sonra bez torba siparişlerinde market talepleri arttı. Önceden dosya ebadı denilen bez torba üretimi fazla iken, şimdi market boyutu denilen büyük bez torbaların üretiminde artış söz konusu.
FASON ÜRETİM TALEBİ
Firma temsilcilerinin beyanlarına göre bez torba talebini yetiştirmek için fason üretime dahi geçildi. Günlük 2-3 bin olan bez torba üretimi, marketlerde poşetlerin ücretli hale gelmesiyle 6 bini buldu. Pamuk ipliğinden yapılan bez torbalar çok tercih ediliyor. En çok krem rengi ve üzerinde ‘İstanbul’, ‘çevreyi koruyalım’ gibi yazı olanlarla, 40’a 45 cm ebattaki torbalar tercih ediliyor.
BEZ TORBANIN 80 YIL ÖMRÜ VAR
Tüketicilerin marketlerden aldıkları ürünleri taşıyacakları torbaları seçerken de dikkatli olmaları gerekiyor. Bez Çanta Dünyası Genel Müdürü İsmail Boztaş, tüketicilerin bu konuda hassasiyet göstermeleri gerektiğini ifade ederek, “Piyasada elyaf ürünler de satılıyor. Fiyatı biraz daha uygun olduğu için tercih ediliyor. Ancak dört kullanımlık bir ömrü var. Yıkanamıyor ve istendiği kadar kullanılamıyor. Yıkanmayan bir market torbasında bakteri oluşumu söz konusu olabilir. Bu yüzden 80 yıllık bir ömrü olan yüzde yüz bez torbalar tüketicinin tercihi olmalı” dedi.
NAYLONU RUANDA BİLE YASAKLADI
Almanya, İngiltere, İtalya, Çin, Portekiz, İrlanda gibi 18 ülkede poşet kullanımı ücretli. Kenya’da naylon poşet üreten, satan ya da ithal edenler için 19 bin dolar para cezası veya 4 yıla kadar hapis cezası uygulanıyor. Meksika ve Hindistan’da 2008’den bu yana poşet yasak. Bangladeş’te 2002’de naylon poşet tamamen yasaklandı. Dünyanın en temiz ülkeleri arasında gösterilen Ruanda’da naylona dair her şey 2008’den beri yasak. Dünya genelinde 32 ülkede poşet kullanımı tamamen engellenmiş durumda. Bunun yarısını Afrika ülkeleri oluşturuyor. Türkiye’de ise 2022’de poşet kullanımının önüne geçilmesi hedefleniyor.
