Küresel nükleer enerji araştırmalarında güvenlik standartları yükselirken, Almanya’dan önemli bir Ar-Ge haberi geldi. Münih Teknik Üniversitesi (TUM) işletmesindeki FRM II araştırma reaktörü için tasarlanan yeni nesil düşük zenginleştirilmiş uranyum (LEU) yakıt plakaları, zorlu test süreçlerinden tam not aldı.
Fransız nükleer devi Framatome, TUM ve çeşitli Avrupalı araştırma ortaklarının yer aldığı Avrupa Birliği destekli konsorsiyum, yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumdan (HEU) uzaklaşma stratejisinde belirleyici bir teknik atılım gerçekleştirdi. Bu gelişme, nükleer silahların yayılmasını önleme (non-proliferation) hedefleriyle uyumlu, daha güvenli bir işletim modeline geçişin kapısını aralıyor.
BELÇİKA'DA ZORLU TEST SÜRECİ
Proje kapsamında Framatome tarafından üretilen yakıt plakaları, Belçika Nükleer Araştırma Merkezi SCK CEN'in Mol kentindeki BR-2 reaktöründe iki ayrı ışınlama döngüsüne tabi tutuldu. Test ortamı, Münih yakınlarındaki Garching'de bulunan FRM II reaktörünün içindeki ekstrem koşulları birebir taklit edecek şekilde kurgulandı.
Araştırma ekibinin raporuna göre, daha önceki aday malzemelerin aksine, yeni geliştirilen plakalar yoğun ışınlama koşullarına herhangi bir arıza vermeden dayandı. Bilim insanları, bu başarı için yıllar süren testlerin ardından "monolitik uranyum molibdeni" malzemesini en uygun çözüm olarak belirledi. Bu malzeme, yoğun nötron bombardımanı altında yapısal stabilitesini korurken, gerekli yüksek uranyum yoğunluğunu da sağlıyor.
2025'TE LİSANS BAŞVURUSU YAPILACAK
FRM II Bilimsel Direktörü Prof. Christian Pfleiderer, sonuçların düşük zenginleştirilmiş yakıta geçiş stratejilerini doğruladığını belirterek, "Bu veriler, yılın sonlarında yetkililere sunacağımız lisans başvurusu için kritik bir temel oluşturuyor. En büyük önceliğimiz araştırma reaktörünün güvenli bir şekilde işletilmesidir" dedi.
TUM Mühendislik ve Tasarım Okulu'ndan Prof. Christian Reiter ise yapılan iyileştirmelerle kullanılan yakıt miktarının azaltıldığını, buna rağmen FRM II'nin 60 günlük çalışma döngüsündeki bilimsel performansının korunduğunu vurguladı.
KÜRESEL STANDARTLARA UYUM
Başarıyla tamamlanan testler, FRM II'nin uranyum-235 içeriğini yüzde 20'nin altına düşürme planını güçlendiriyor. Bu dönüşüm, reaktörün işletme lisansının bir şartı olmasının yanı sıra, uluslararası nükleer güvenlik protokolleri açısından da büyük önem taşıyor.
Framatome CERCA Başkan Yardımcısı Ralf Gathmann, iş birliğinin sadece Almanya için değil, küresel ölçekte benzer baskılarla karşılaşan diğer araştırma reaktörleri için de yeni nesil güvenli ve verimli yakıtların önünü açtığını ifade etti. Onaylanması halinde yeni yakıt tasarımı; nükleer füzyon araştırmalarından tıbbi radyoizotop üretimine kadar pek çok alanda, modern güvenlik standartlarına uygun bir çözüm sunacak.
