HABER: ADEM ORHUN
Afrika’nın kuzey doğusunda 1.8 milyon kilometrekarelik yüzölçüme sahip Sudan, tarımda işbirliği ve ticaret için önemli fırsatlar barındırıyor. Parsel büyüklüğü açısından bakıldığında tarım ve hayvancılığa elverişli devasa arazilere sahip olan ülkedeki imkanlar hakkında İstanbul Ticaret Odası’nda seminer düzenlendi. Sudan Yatırım Olanakları Semineri, Sudanlı yetkililerin katılımıyla gerçekleştirildi. İTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay’ın açılış konuşmasını yaptığı toplantının moderatörlüğünü ise İTO Meclis Üyesi, Pal Enerji şirketi yöneticisi Orhan Albayrak yürüttü.
İMKANLARI TANIYIN
Sudan Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu Başkonsolos Yardımcısı Sanir Elrasheed Abdeldaim, ülke ekonomisinin tarıma dayalı olduğunu belirterek, üretim ve hayvancılığa uygun geniş arazilerin değerlendirilmesi için işbirliği arayışında olduklarını kaydetti. Abdeldaim, “Türk iş insanlarını ve girişimcileri, Sudan’ı ziyaret etmeye, yatırım ve ticaret imkanlarını görmeye davet ediyorum” dedi.
HAYVANSAL ÜRÜNLER
Seminerde konuşan Agrogate Holding Yönetim Kurulu Üyesi Yousef Almaouid ise 41 milyon nüfuslu Sudan’da tarımın yanı sıra hayvan yetiştiriciliği ve buna bağlı işleme tesislerinin ekonomide önemli yer tuttuğunu belirtti. Almaouid, “Süt, et, deri gibi ürünler hem iç pazarda hem de uluslararası pazarlarda alıcı buluyor” dedi.
STANDARDİZASYON
Seminerde, gıda ürünlerinin tedariğine ilişkin politikalar ve trendler hakkında bilgi veren Agrogate Holding Direktörü Mustafa Saka ise büyük arazilerde, büyük hacimli üretim için standardizasyon ve izlenebilirliğin kilit öneme sahip olduğunu kaydetti. Saka, “Açığı kapatmak için farklı ülkelerde arazi kullanma imkanlarını değerlendirmek lazım. Sudan bu açıdan oldukça avantajlar sunan bir ülke. Sudan’da ekonominin yüzde 30’dan fazlası tarımla dönüyor. Tarımla ilgili imalat sanayi de oldukça yaygın” diye konuştu.
3 YILDA 6 ÜRÜN
Emtia ürünlerde arazi talebinin daha da arttığını vurgulayan Saka, “Güney Sudan’ın aksine Sudan’da petrol geliri az olduğu için tarım daha önemli. Ülkede 84 milyon hektar işlenebilir arazi var, bunun yüzde 20’si kullanılıyor. Hububat, yağlı tohumlar konusunda 3 yılda 6 ürün planlamasıyla dengeli bir üretim imkanı mevcut” dedi. ABD ve Brezilya’da örneği görülen büyük ölçekte tarım işletmeleri ile rekabet edebilmek için büyük ölçekte üretim kabiliyetini hedeflemek gerektiğini belirten Saka, “Doğru mahsul ve eğitilmiş işgücü çok önemli. Bize tahsis edilen arazilerde 43 yıllık kullanım hakkımız var. İşbirliği ve yatırım imkanları için girişimcileri bilgilendiriyoruz” diye konuştu.
AFRİKA’DA ‘PİLOT ÇİFTLİK’ KURULDU
TİGEM-Sudan Projesi kapsamında 12 bin 500 hektar alanda pilot çiftlik kuruldu. Çiftlik, yüzde 80 TİGEM, yüzde 20 Sudan ortaklığında işletiliyor. Ayrıca özel sektör için 780 bin 500 hektar alan ayrıldı. Bu arazide 35 yıllık kiralama imkanı sağlanıyor. Bölgede yatırım ve ticari işbirliği için TİGEM ile de iletişim kurulabileceği bildirildi.
İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI
Türkiye-Sudan arasında 2014’te ikili tarımsal işbirliği ve ortaklığına ilişkin anlaşma imzalandı. 2018’de ise merkezi Ankara’da, şubesi Hartum’da olan ortak şirket kuruldu.
Anlaşma ve işbirliği hedefleri:
KENDİNE YETER ÜLKE OLMAK DEĞİŞTİ
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Ayşe Ayşin Işıkgece, demografik gelişmeler ve tüketici tercihindeki değişimin de etkisiyle, her üründe ‘kendine yeter ülke’ olmanın mümkün olamayacağına dikkat çekti. Sudan Yatırım Olanakları Semineri’nde konuşan Işıkgece, gıda ürünleri ihtiyacını karşılamak için de uygun olan ülkelerde arazi kiralama seçeneğinin değerlendirilmesinde avantajlar olduğunu vurguladı. TİGEM Genel Müdürü, bu kapsamda, son yıllarda diplomatik ve ticari ilişkilerin geliştiği Sudan’da, Türk iş insanları için uygun şartlarda geniş tarım arazisi fırsatları olduğunu ifade etti.
