Donald Trump’ın yeniden ABD Başkanı olmasıyla birlikte amerikan dış politikasına yönelik radikal kararları ve ortaya çıkan belirsizlikler, avrupa’nın güvenlik mimarisinde köklü bir değişimi gündeme getirdi. Bununla beraber Baykar’ın, İtalya’nın en büyük şirketlerinden Leonardo ile anlaşmasının ‘Made in Türkiye’ etiketli birçok savunma ürününün Avrupa’ya pazarlanmasının kapısını açması bekleniyor.
Trump yönetiminin, Ukrayna’ya desteği sınırlandırmaya ve naTo üyelerinin yük paylaşımını yeniden tanımlamaya yönelik açıklamaları, Avrupa’nın askeri alanda caydırıcılığı açısından endişelere sebep oldu. ABD’nin güvenlik garantilerinde geri çekilmesi halinde avrupa’nın boşluğu kısa sürede doldurma kabiliyetinin sınırlı olduğu belirtiliyor. Bu şartlarda Türk savunma sanayi sektörünün üretim ve tedarik gücü daha önemli hale geldi. Yeni planlar dahilinde acil tedarikte ‘Made in Türkiye’ etiketi daha çok görülecek.
İSPANYA VE İTALYA
Son gelişmelerle Türkiye’ye yönelen talebin ticari gerçekleşmeleri daha fazla dikkat çekiyor. İspanya, aralık 2024’te Türkiye’den 24 adet HÜRJET eğitim uçağı tedarik etmek üzere bir mutabakat zaptı imzaladı. Birkaç gün sonra da İtalya, ülkenin köklü havacılık firması Piaggio aerospace’in Baykar’a satışına onay verdi.
Baykar bununla da kalmadı, İtalya’nın en büyük savunma şirketlerinden Leonardo ile bir anlaşma imzalandı. İki şirketin yüksek teknoloji alanındaki kabiliyetlerini birleştirmeyi amaçlayan işbirliği anlaşması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı Türkiye-İtalya İş Formu’nda gündemin baş sırasına oturdu. anlaşmanın, İtalyan silahlı kuvvetlerinin modernizasyonu için de önem taşıdığı dile getiriliyor.
REARM EUROPE PLANI
Bu anlaşmalar ışığında Türkiye için uluslararası kamuoyunda, “Türk şirketleri artık avrupa savunma sanayi ekosisteminin ayrılmaz parçası haline geliyor” yorumları yapılıyor. analizlere yansıyan bu ifade, avrupa Birliği’nin mart ayında yayınladığı belgeyle somutlaştı. Avrupa’nın savunma gücünü artırmak amacıyla ‘Avrupa Savunma White Paper Bülteni Readiness 2030’ yayınlandı. Bu kapsamda Rearm Europe Planıyla yeni bir strateji de açıklandı. Plan, AB ülkelerinin savunma yatırımlarını artırmasını teşvik ederken, avrupa savunma sanayini de güçlendirmeyi hedefliyor.
EKİPMAN TALEBİ TOPLULAŞTIRILACAK
Rearm Europe Planı dahilinde, savunma ekipmanlarına yönelik talep bir araya getirilecek. Böylece savunma amaçlı ekipmanın toplu olarak tedarik edilmesi teşvik edilecek.
Avrupa Konseyi’nde alınan karar doğrultusunda şu 7 öncelikli alan belirlendi:
150 MİLYAR EURO
Plan dahilinde üye ülkelerin savunma harcamalarını artırmak için sermaye piyasalarından 150 milyar Euro kaynak toplanacak; krediler, ortak savunma sanayi alımları için kullanılacak. İlgili fon, üye ülkelerin talebi üzerine üyelerin ulusal planlarına göre dağıtılacak. ayrıca avrupa Yatırım Bankası, savunmayla ilgili faaliyetlerin finansmanı için uygunluk kriterlerini yeniden düzenleyecek.
AB’nin savunma bülteninde üye ülkelerin yanı sıra aday ülkeler ve savunma ekosistemine destek veren ülkeler arasında Türkiye’nin adı iki kez geçiyor. Bu da acil ve yoğun alımların tedarik adreslerinden birinin Türkiye olacağını gösteriyor. Nitekim savunma harcamalarının artırılması kararı ve finansal adımlar, Türk savunma sanayi firmaları için yeni fırsatlar oluşturacak.
MARTTA YÜZDE 147 NİSANDA YÜZDE 54 İHRACAT ARTIŞI
SSB Başkanı Haluk Görgün, son aylara ilişkin ihracat rakamlarını paylaştı. Görgün, “Savunma ve havacılık ihracatımız 2025 mart ayında bir önceki yılın mart ayına göre yüzde 147’lik rekor artış oranıyla 358 milyon dolardan 884 milyon dolara yükseldi" dedi.
SSB Başkanı Haluk Görgün "Nisan ayında ise savunma ve havacılık sanayimiz yüzde 54 artışla 539 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Son 12 aylık toplam ihracat ise yüzde 42 artışla 7 milyar 635 milyon dolar olarak kayda geçti" bilgisini paylaştı.
ASKERİ ALANDA ÜST DÜZEY TEMASLAR
İngiltere Savunma Bakanı: İngiltere Savunma Bakanı John Healey, kasım ayında TUSAŞ’ı ziyaret eti. KAAN, HÜRJET, AKSUNGUR ve ANKA III’ü inceleyen İngiliz bakan, mart ayında Türkiye’yi tekrar ziyaret etti. İngiliz Bakanı ağırlayan SSB Başkanı Haluk Görgün de önceki hafta Londra’da Birleşik Krallık Savunma Tedariki ve Endüstri Bakanı Maria Eagle ile bir araya geldi. Milli Savunma Bakan Yardımcısı Musa Heybet’in katılımıyla gerçekleşen toplantıda, ‘Turkey-United Kingdom Defence Industry Council (TUDIC) Şartnamesi imzalandı. Toplantıda iki ülkeden çok sayıda savunma sanayi firması da yer aldı.
Almanya Genelkurmay Başkanı: İngiliz bakanın ardından nisan ayında da Almanya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Carsten Breuer, ASELSAN’ı ziyaret etti. ASELSAN, Orgeneral Breuer ve ekibiyle yapılacak takip toplantıları ve proje planlamalarıyla hem Türkiye’nin hem de Almanya’nın teknolojik kabiliyetlerini ortak bir zeminde daha da ileri taşımayı hedeflediğini açıkladı.
PROJELERE KAYNAK HAZIR
Geçen yıl gerçekleştirilen Savunma Sanayi İcra Kurulu toplantılarıyla, yeni projeler başlatıldı. SSB, savunma sanayinin geliştirilmesi, sistemlerin ve teçhizatın modernize edilmesi amacıyla geçen yıl bütçesi 7 milyar doları aşkın 170 yeni proje imzaladı. 2025 yılı savunma ve güvenlik bütçesi de 1 trilyon 600 milyar TL olarak belirlendi. Böylece NATO’nun öngördüğü gayri safi milli hasılanın yüzde 2’lik kısmından daha fazla harcamanın üzerinde bir kaynak projelerde kullanılacak. Bunun da ihracatı iki yıl içinde iki haneli sayılara çıkarması bekleniyor.
ARTIK HER YERE İHRACAT YAPABİLİRİZ’
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı (SSB) Haluk Görgün, bir açıklama yaparak, sektörün ihracat başarısına dikkat çekti. Haluk Görgün açıklamasında, “Uluslararası işbirliği faaliyetlerimiz ve temaslarımız sayesinde, şirketlerimiz belli bir bölgeye değil, dünyanın neredeyse tamamına ihracat yapabilir hale geldi” dedi. Görgün, şöyle devam etti: “SSB olarak, yüksek teknolojiye dayalı, katma değeri yüksek ürünlerle ihracatın sürdürülebilirliğini sağlamak için tüm gücümüzle çalışıyoruz. Büyük ölçekli firmalardan KOBİ’lere uzanan bu başarı zincirini, hep birlikte daha da güçlendireceğiz. Bu büyük başarıda emeği geçen firmalarımıza, özveriyle çalışan sektör çalışanlarımıza, Başkanlık personelimize, alt yüklenicilerimize ve KOBİ’lerimize sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz.”
BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ
SSB Başkanı Haluk Görgün, İtalya’da gerçekleştirilen zirvenin sonuçlarına da işaret ederek, şunları söyledi: “Sektörümüz özelinde gurur verici bir adım; Baykar ile Avrupa’nın en büyük savunma sanayi firmalarından Leonardo arasında ön protokol imzalandı. Türkiye ile İtalya arasında savunma sanayi alanında kurulan her stratejik ortaklık, yalnızca iki ülke arasındaki işbirliğini değil, aynı zamanda bölgesel istikrarı ve küresel güvenliği de tahkim ediyor. Yerlilikten doğan gücümüzü uluslararası işbirlikleriyle büyütüyor; milli teknoloji hamlemizi küresel sahada daha da ileri taşıyoruz.”
EN FAZLA İHRACAT YAPAN FİRMALAR
Türkiye’nin ABD’den sonra en çok savunma sanayi ürünü ihraç ettiği ülkelerin birçoğu Avrupa ülkesi. Sektörün Avrupa’ya yaptığı ihracatta da Çekya, Romanya, Polonya, Slovakya ve Bulgaristan başta geliyor. Bununla birlikte en çok ihracat yapan savunma sanayi firmaları da belli oldu. SSB’nin verilerine göre Baykar 1.8 milyar dolarlık ihracatla listenin ilk sırasında yer aldı. Baykar’ı, 750 milyon dolarla TUSAŞ Havacılık, 644 milyon dolarla ASFAT takip etti. Hizmet ve diğer satışlar hariç olmak üzere hazırlanan listeye göre MKE 610 milyon dolar, ARCA Savunma 600 milyon dolar, TUSAŞ Motor 390 milyon dolar, ASELSAN 217 milyon dolar, RAM Dış Ticaret (Otokar) 193 milyon dolar, ROKETSAN 179 milyon dolar ve Samsun Yurt Savunma 166 milyon dolarlık ihracata imza attı. Önümüzdeki dönemde havacılık, hava savunma sistemleri, radar sistemleri, motorlu kara taşıtı ve zırhlı personel taşıyıcısı üreten firmaların daha fazla ihracat yapması bekleniyor. İnsansız hava araçları başta olmak üzere helikopterler, kara araçları, deniz araçları, füze sistemleri, silah ve mühimmat, elektronik ve radar sistemleri üreten firmalar son iki yılda 20 milyar doları aşkın sözleşme imzaladı.
