HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL
UNESCO’nun 2019’u Kutadgu Bilig Yılı ilan etmesinin ardından çeşitli etkinliklerle yeniden gündeme gelen Kutadgu Bilig üzerinden neredeyse bin yıl geçmesine rağmen hâlâ tazeliğini koruyor. Türklerin İslamiyet’i kabulünden sonra yazılan ilk eser olma özelliği taşıyan eser, bir siyasetname olarak bilinse de yönetimin her kademesinde bulunan insanların başucu kitabı olmayı hak ediyor.
YALNIZCA YÖNETİM DEĞİL
Türklerin dünyaya armağan ettiği ve başyapıt niteliğinde olan Kutadgu Bilig (mutluluk veren bilgi), Balasagunlu Yusuf tarafından 1070’te Kaşgar’da yazılır. Dönemin Karahanlı hükümdarı Ulu Buğra Han’a takdim edilen eserin ardından Balasagunlu Yusuf, has haciplik yani başdanışmanlık görevine getirilir. Toplamda 6 bin 645 beyitten oluşan nasihatname şeklindeki eser, dönemin hükümdarına ışık tuttuğu gibi sonradan gelen onlarca hükümdarın da yönetim kitabı olarak başuçlarında bulunur. Yönetim kitabı olarak bilinerek çok yönlü değerlendirilmeyen kitapta yalnızca yönetime dair değil, hayatın her alanına dair çok değerli tavsiyeler bulunuyor.
MUTLULUĞUN SIRRI
Tasavvuf, felsefe, siyaset, sosyoloji gibi birbirinden farklı disiplinlere dair bilgiler içeren Kutadgu Bilig’e göre insanın mutluluğu ve huzuru; onun kendi özüne yaptığı yolculuğa bağlıdır. Hacip bir kişide anlayış ve bilginin bir araya geldiği takdirde insanı yücelteceğini düşünerek, “Bilgiyi büyük bil, anlayışı ulu. Bu ikisi yüceltir seçkin kulu” diyerek bu düşüncesini ifade eder.
ÖLÜM VAR
Yusuf Has Hacip eserinde insanın ve yöneticinin hayatının merkezine ölümü alarak bu dünyada huzur bulabileceğini de söyler. İyi bir yönetici olmak için sahip olunması gereken en önemli hasletin ise adalet olduğunu ifade eder. Yusuf Has Hacib’e göre bir yönetici halkına hizmetkâr olmalı. Kazanımları ne olursa olsun kendi kimliğinden, değerlerinden uzaklaşmayan her aşamadaki yönetici, bilge bir yönetici olarak kabul edilir.
Toplantıda, İTO Yönetim Kurulu Üyesi Servet Samsama ve İTO Genel Sekreteri Doç. Dr. Nihat Alayoğlu da yer aldı.
YENİDEN YORUMLANDI
Yusuf Has Hacib’in asırlar öncesinden ışık saçmaya devam eden eseri İTO tarafından yeniden ele alındı. Yazılışının 950. yılı vesilesiyle okuyucu ile buluşturulan ‘Kutadgu Bilig ve Türk İslam Kimliği’ isimli kitap, akademisyenlerce yorumlandı. Kitabın tanıtım toplantısında konuşan İTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay, “Kutadgu Bilig’in önemini anlatan, fikir ve bilim insanlarımız tarafından yazılan makalelerden oluşan eseri yayımlamaktan kıvanç duyuyoruz. Türk-İslam kültürünün başyapıtı niteliğindeki bu öncü eserin yaygınlaşması yolunda doğru bir iş yapıyor; doğruluğun daim olmasına gayret ediyoruz” dedi.
HER BAŞLIĞA ÖZEN GÖSTERDİK
Prof. Dr. Mehmet Gönenç-Editör: Klasik zaman üstü eserlere verilen isimdir. Bizlerin görevi de böyle değerleri bugünlere taşımak. Çünkü böylece kimliğimize evrensel bir nitelik kazandırmış oluruz. Kutadgu Bilig, dilimizi ve duygularımızı yoğurduğumuz Türk İslam kavramını cisimleştirdiğimiz temel bir eser. Şimdiye ve geleceğimize hitap eden, zamanları aşan bir değer. Kitabı yeniden yorumlarken; felsefi, ahlaki, siyasi, tasavvufi ve edebi başlıklar olmasına özen gösterdik.
HÂLÂ TAZE
Prof. Dr. Ahmet Kavas-Uluslararası İlişkiler Bölümü: Kutadgu Bilig üzerinden neredeyse bin yıl geçmesine rağmen hâlâ taze. Yusuf Has Hacip, o yıllarda yazdığı eserde bir diplomatın sahip olması gereken özellikleri de anlatmış. Ona göre elçilik yapan kişinin en büyük sermayesi dili. İyi söz söyleyebilen arzusuna ulaşır. Kutadgu Bilig’le ilgili yapılan çalışmalar çok az. Bu çalışma bu nedenle güzel bir yere temas etmiş oldu.
YEGÂNE BİR ESER
Prof. Dr. Habip Türker-Felsefe Bölümü: Kutadgu Bilig, bir siyasetname özelliği taşıyor ama siyasetname değil, felsefe eseri özelliği taşıyor ama felsefe kitabı değil, tasavvuf kitabı olma özelliği taşıyor ama tasavvuf kitabı değil. Bunların tamamını içinde taşıyan ve belki de bu özelliği ile yegâne olan bir eser. Yusuf Has Hacip, teknik anlamda bir filozof. Esere hangi disiplin açısından yaklaşırsanız karşınıza o alanda ipuçları çıkıyor.
BUGÜNE HİTAP EDİYOR
Dr. İlhami Fındıkçı: Kutadgu Bilig, elbette yazıldığı döneme de hitap ediyordu ancak bugüne daha çok hitap ediyor. Çünkü beden, akıl ve gönülden oluşan medeniyet düzeninin günümüzde gönül kısmı çekilip alındı. Bu da insanları mutsuzlaştırdı. Yusuf Has Hacip ise asıl mutluluğun gönüllere dokunmak ve gönüle dönmekle mümkün olabileceğine işaret ediyor.
