59 kuşaktır korunan anahtar

Mukaddes emanetlerin dünyadaki muhafızı sayılan İstanbul, yüzlerce kutsal emaneti asırlardır koruyor. Yeniden Peygamber sevdalılarıyla buluşan Hırka-i Şerif de bu emanetlerin en önemlilerinden. 1500 yıldır hiç bozulmadan günümüze ulaşan Hırka-i Şerif’in anahtarı, 59 kuşaktır Üveysi ailesinde.

Mukaddes emanetlerin dünyadaki muhafızı sayılan İstanbul, 605’i Topkapı Sarayı’nda olmak üzere yüzlerce kutsal emaneti asırlardır koruyor. Pandeminin ardından yeniden Peygamber sevdalılarıyla buluşan Hırka-i Şerif de bu emanetlerin en önemlilerinden biri. Yaklaşık 1500 yıldır hiç bozulmadan günümüze ulaşan Hırka-i Şerif’in anahtarı, 59 kuşaktır Üveysi ailesinde.  

HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL

Ramazan kültürünün en önemli manevi duraklarından biri olarak kabul edilen Hırka-i Şerif, iki yıl aradan sonra yeniden ziyarete açıldı. Geçtiğimiz yıl pandemi nedeniyle Ramazan’ın yalnızca son 10 günü Peygamber sevdalıları ile buluşan Hırka-i Şerif, normal düzenine kavuşmuş oldu. İstanbul’da İslam Peygamberi Hz. Muhammed’e (s.a.v.) ait bulunan iki hırkadan biri olan Hırka-i Şerif’in anahtarı, 59 kuşaktır Üveysi ailesinin elinde bulunuyor. Aile temsilcileri, Ramazan ayı boyunca makamı bizzat bu anahtarla açıp kapatıyor. 

ASIRLARDIR ORİJİNAL  

Kutsal emanetlerin dünyadaki muhafızı konumunda olan İstanbul’da Hz. Muhammed’e (s.a.v.) ait yüzlerce emanet bulunuyor. Bunlardan 605’i Topkapı Sarayı’nda muhafaza edilirken, bir kısmı da İstanbul’da muhtelif cami ve müzelerde korunuyor. Hırka-i Şerif de kutsal emanetler arasında hikayesi ile en çok bilinen emanetlerin başında geliyor. Yemenli Üveys el Karani’nin kardeşinin çocukları vesilesiyle günümüze kadar ulaşan Hırka-i Şerif, asırları aşan tarihine rağmen hiçbir bozulmaya uğramaması ile dikkat çekiyor. 

RAMAZAN’IN İLK CUMASI  

Asırlardır büyük bir itina ile korunan mübarek emanet, yalnızca Ramazan ayı boyunca ziyaret edilebiliyor. Kutsal emanet, her Ramazan’ın ilk Cuma’sı ziyarete açılıp arife günü saat 16.00 itibarıyla da ziyarete kapanıyor. Hırka-i Şerif yalnızca İstanbul değil, Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli bölgelerinden gelenler tarafından da ziyaret ediliyor. Nesiller boyunca titizlikle muhafazası sağlanan Hırka-i Şerif, 20-30 yılda bir detaylı yenileme işlemine tutuluyor. En son 2010 yılında konservasyonu tamamlanan kutsal emanet, özel bir fanusun içinde korunuyor.

ISIYI MUHAFAZA EDEN SİSTEM 

Mübarek emanetin korunması ve ziyaret organizasyonunun yapılması, bu amaçla kurulan Hırka-i Şerif Vakfı tarafından gerçekleştiriliyor. Hırka-i Şerif Vakfı yetkililerinden alınan bilgiye göre, 2010 yılına kadar özel gümüş muhafaza kutusu içinde katlı olarak korunan kutsal emanet, söz konusu yıl yapılan konservasyonun ardından yeni muhafaza fanusuna alındı. Isıyı, nemi ve ışığı, Hırka-i Şerifi daha nice yüzyıllar yaşatacak biçimde ayarlayan fanusun bakımı yıl içinde belirli aralıklarla yapılıyor. Asırların kutsal emaneti şekli ve yeri hiç değişmeden yıl içinde de aynı bölgede tutuluyor.  

TEKNİĞİ HÂLÂ ÇÖZÜLEMEDİ 

Müslümanların en kıymet verdiği emanetlerin başında gelen Hırka-i Şerif’in 2010 yılında gerçekleştirilen yenileme işleminde emanete dair değişik bulgular elde edilmişti. Buna göre, pamuklu keten kumaştan imal edildiği belirlenen kutsal emanette, İstanbul Üniversitesi Mikrobiyoloji anabilim dalı tarafından yapılan araştırma sonucunda yüzyıllara rağmen hiçbir bakteri ve mantara rastlanmamıştı. İçinde ipek, yün ve keten karışımının da tespit edildiği Hırka-i Şerif’in işleme tekniğinin bugünkü teknoloji ile dahi yapılabileceğinin şüpheli olduğu bilgisi paylaşılmıştı. 

MUHAFIZ AİLE 

Hırka-i Şerif, İslam Peygamberi Hz. Muhammed (s.a.v.) tarafından kendisini görmek üzere Medine’ye gelen, ancak yaşlı annesinin “Eğer evde yoksa hiç bekleme hemen gel” tavsiyesi nedeniyle amacına ulaşamadan köyüne geri dönen Üveys el-Karani’ye hediye edilmişti. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) özellikle kendisine ulaştırılmasını istediği Hırka-i Şerif, vefatından sonra Üveys el-Karani’ye teslim edilmişti. Emanetin sahibi vefatına kadar kutsal emaneti özenle korumuş, daha sonra ise çocuğu olmadığı için Hırka-i Şerif’i kardeşi Şehabettin Sühreverdi El-Üveysi’ye miras bırakmıştı. Bu tarihten beri kuşaktan kuşağa geçen muhafızlık görevi nedeniyle Üveysi ailesi, günümüzde de ‘muhafız aile’ olarak biliniyor. 

YEMEN’DEN İSTANBUL’A

Mübarek emanet, muhafız aile vesilesiyle uzun yıllar Yemen, Irak ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde korundu. Ancak bu bölgede sık sık meydana gelen savaşlar neticesinde aile Kuşadası’na göç etti. Muhafız ailenin kutsal emanetle birlikte İstanbul’a gelişi ise 1611 yılında Padişah I. Ahmet’in fermanı ile oldu. 

Bu süreçte ikametgahlarında Ramazan ayında kutsal emaneti ziyarete açan ailenin Hırka-i Şerif’i halka açık bir yerde ilk kez sergilemeleri ise 1780 yılında oldu. 

İlk ziyaretgahtan sonra mekan farklı şekillerde genişletilerek kutsal emanetin muayyen bir mekanda ziyaret geleneği günümüze kadar ulaştı. 

03 Nisan 2023 Pazartesi