51 yılda 482 milyar dolarlık iş üstlendiler

Yurt dışı müteahhitlik sektörü, bu yılın ocak-temmuz döneminde 120 proje üstlenirken, projelerin bedeli ise 8 milyar 933 milyon 299 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Sektör, 1972’den itibaren 134 ülkede toplam 482 milyar dolar değerinde 11 bin 768 proje üstlendi.

Ticaret Bakanlığı verilerine göre, yurt dışı müteahhitlik sektörü, 2020’de hedef ülkelerde yaşanan siyasi istikrarsızlıklar, konjonktürel sorunlar ve Covid-19 salgınının etkilerine rağmen 16.2 milyar dolar değerinde 371 iş üstlendi. 2021’de ise salgının dünya ekonomisinde yarattığı olumsuz etkinin azalmasına paralel olarak Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin toplam bedeli 30.7 milyar dolara çıktı. Bu dönemde üstlenilen proje sayısı 443 olarak kayıtlara geçti.

MEVCUT BİLANÇO

Sektör, geçen yılı da küresel ekonomik sorunlar ve Rusya-Ukrayna savaşının gölgesinde geçirdi. Bu dönemde sektörün üstlendiği proje sayısı 492, toplam proje bedeli 19.1 milyar dolar oldu. Geçen yıl üstlenilen projelerin ortalama bedeli 38.8 milyon dolar olarak hesaplandı. Sektör, bu yılın ocak-temmuz döneminde ise 120 proje üstlendi. Bu dönemde üstlenilen projelerin bedeli 8 milyar 933 milyon 299 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Yılın ilk 7 ayında üstlenilen projelerin ortalama bedeli ise 74.4 milyon dolar olarak hesaplandı. Yurt dışı müteahhitlik sektörü, 1972’den bu yılın temmuz sonuna kadar ise 134 ülkede 482 milyar dolar değerinde 11 bin 768 proje üstlendi.

RUSYA İLK SIRADA

Müteahhitlik firmalarınca 1972 yılından bugüne kadar yurt dışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya yüzde 20.3’lük payla ilk sırada yer aldı. Söz konusu ülkede bugüne kadar 97.9 milyar dolarlık proje hayata geçirildi. Rusya’yı yüzde 10.6’lık payla Türkmenistan takip ederken üstlenilen projelerin tutarı 50.8 milyar dolar oldu. Irak, yüzde 6.9’luk pay ve üstlenilen 33.2 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, 30.2 milyar dolarlık projeyle Libya ve 27.9 milyar dolarlık projeyle Kazakistan izledi. Sektörün daha fazla pay almak için odaklandığı Suudi Arabistan pazarı da yüzde 5.2’lik pay ve 25.1 milyar dolarlık proje bedeliyle öne çıktı. Katar’da bu dönemde 19.9 milyar dolarlık, Birleşik Arap Emirlikleri’nde ise 12.5 milyar dolarlık proje üstlenildi. Türk müteahhitler, bugüne kadar yurt dışında 34.7 milyar dolarlık ticaret merkezi ve 30.7 milyar dolarlık havalimanı projesi gerçekleştirdi.

KÜRESEL BAŞARI

Öte yandan, küresel çapta yakından takip edilen Engineering News Record (ENR) Dergisi’nin 2022 yılına ait ‘Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi’ listesinde 42 Türk müteahhitlik firması yer aldı. Hem bu firmalar hem de ‘Dünyanın En Büyük 225 Uluslararası Teknik Müşavirleri’ listesine giren 6 Türk teknik müşavirlik firması için ödül töreni düzenlendi. Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından düzenlenen ‘Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Başarı Ödülleri Töreni’nde firma temsilcileri ödüllerini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, törendeki konuşmasında, küresel krizlerin dünyayı kasıp kavurduğu bir dönemde müteahhitlik ve müşavirlik firmalarının bu listelerde yer almasının önemli bir başarı olduğunu vurguladı. Erdoğan, dış ziyaretlerinde Türkiye’deki müteahhitler tarafından hayata geçirilen projeleri gördükçe gururlandıklarını belirtti.

POTANSİYEL YÜKSEK

Türkiye’nin büyük altyapı hamlelerinin müteahhitlere hem tecrübe hem ekipman bakımından küresel rekabette avantaj sağladığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti: “Önümüzdeki 10 yılda küresel müteahhitlik hizmetleri sektörünün en az yüzde 10’unda, hatta yüzde 15’inde söz sahibi olmamızın önünde hiçbir engel göremiyorum. Sizlerden artık daha büyük ve nitelikli projelere yönelmenizi, ülkemizi ve kendinizi sektörün zirvesine çıkarmanızı bekliyorum.”

TEMİNAT MEKTUBUNDA PROBLEMİ ÇÖZELİM

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, taahhüt sektöründe iş alabilmek için şart olan teminat mektubu konusunda bazı problemler yaşadıklarını söyledi. TMB Başkanı Eren, “Türk bankaları tarafından verilen teminat mektuplarının ihale takip ettiğimiz ve yoğun olarak faaliyette bulunduğumuz ülkelerde doğrudan kabul görmesi konusunda desteğinize muhtacız” diyerek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yaşadıkları sıkıntıyı ifade etti. Eren, “Teminat mektuplarımızın kontr-garantisi için mecbur bırakıldığımız üçüncü ülke bankaları gerek talep ettikleri yüksek komisyon miktarları, gerek açıklaması olmayan olumsuz dönüşleri ile önümüze ciddi engel olarak çıkmaktadır. Türk bankalarının verdikleri teminat mektuplarının doğrudan kabulü yönünde, konunun ilgili ülke makamlarıyla yapılacak görüşmelerde öncelikli gündem maddesi yapılması hususunu takdirlerinize arz ediyorum” dedi.

28 Ağustos 2023 Pazartesi