2024’te öncelikli gündemimiz: Gençlerin katılımıyla ‘ana eleman’ı çözmek

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Avdagiç, aralık ayı meclis toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye’de iş ve eğitimle ilişkisi olmayan genç sayısının OECD ortalamasının iki katı olduğuna dikkat çekti. Avdagiç, 2024’te öncelikli gündemlerinden birinin gençlerin istihdama katılması olduğunu vurguladı.

Ana eleman sorununu çözmek için gençlerin istihdama çekilmesinin önemini belirten Avdagiç, “Yaş gruplarına göre istihdama dahil olmayan gençlerin sayısı OECD’de yüzde 13’üne tekabül ediyorken, Türkiye’deki rakam yüzde 28. Bu noktada, gençlerimizle bu oranı OECD seviyesine çekerek, firmaların ana eleman sorununu çözebiliriz” şeklinde konuştu.

Küçük ölçekli işletmelerin ayakta kalması ve üretimden kopmamasının kritik önem taşıdığını anlatan Avdagiç, “Büyük şirketlere kıyasla, KOBİ’lerin sermaye ihtiyacı daha büyük bir sorun. KOBİ’lerin şirket kredi kartı limitlerinin artırılması ve makul taksit seçenekleri oluşması, birçok küçük işletme için can suyu olacaktır” dedi.

HABER: ŞEREF KILIÇLI / BARIŞ CABACI / MESUDE DEMİRHAN

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, aralık ayı Meclis Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, iş dünyasının gündemine ve 2024 yılındaki ekonomik beklentilere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. İTO Başkanı Avdagiç, 2024’te öncelikli gündemlerinden birinin gençlerin istihdamı olduğunu vurgulayarak, Türkiye’de iş ve eğitimle ilişkisi olmayan genç sayısının OECD ortalamasının iki katı olduğunu açıkladı. Avdagiç, “Yaş gruplarına göre istihdama dahil olmayan, olamayan gençlerin sayısı; OECD’de yüzde 13’üne tekabül ediyorken, Türkiye’deki rakam yüzde 28. Bu noktada, yabancı istihdamı konuşmak yerine yerel potansiyeli harekete geçirmeliyiz” dedi. Avdagiç, İTO olarak bu oranları OECD seviyelerine çekerek, firmaların ‘ana eleman’ ihtiyacını ortadan kaldırmayı hedeflediklerini belirtti. 

VERGİ BAREMİ GÜNCELLENMELİ

En bereketli ticaretin çalışanın hakkını vererek yapılan ticaret olduğunu vurgulayan İTO Başkanı Avdagiç, 2024 yılı için belirlenecek asgari ücrete ilişkin olarak ise şunları söyledi: “Asgari ücret görüşmeleri devam ediyor. Biz işçimize hak ettiği, insanca geçimini temin edeceği asgari ücretin verilmesinden yanayız. Bununla birlikte İTO olarak bizim de gündeme getirdiğimiz ‘vergi dilimlerinin güncellenmesi, son 10-15 yılda yaşanan kaybı giderecek şekilde düzenlenmesi’ bir gerekliliktir. Bu nedenle bir kez daha dikkati çekmek isteriz ki, 2024 yılbaşında yapılacak düzenlemelerde, tüm ücret gruplarını etkileyen ‘gelir vergisi dilimleri’ ile ‘SGK üst limitinin güncellenmesi’ önemli bir başlık olmalı.” 

İHRACATA YÖNELİK DESTEKLER

İTO’nun 740 bini aşkın üyesine seslenen Avdagiç, firmalara önümüzdeki dönemde daha fazla ihracata yönelme ve üretimde katma değere odaklanma çağrısı yaptı. Avdagiç, bunun mevcut durumun ileriye götürülmesinde ya da muhtemel sıkıntıların çözümünde önemli bir açılım sağlayacağını kaydetti. Avdagiç, bunun için hükümetin destek ve teşviklerinin sürdürülüp artırılmasının önemine vurgu yaptı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ‘Üretim ve ihracat odaklı sürdürülebilir büyüme için reel sektörü destekliyoruz’ sözünü önemsediklerini belirten Avdagiç, “Dünya ekonomisinin daha zayıf olacağı 2024’te reel sektörümüze, ihracatçımıza yönelik desteklerin güçlendirilmesini bekliyoruz” dedi.

KOBİ’LERE ‘SERMAYE DESTEĞİ’ VERİLMELİ

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, küçük ölçekli işletmelerin ayakta kalması ve üretimden kopmamasının kritik önem taşıdığını belirterek, şunları söyledi: “Doğru bir yöntemle, ‘seçici kredi’ politikası uygulanması benimsendi. Bunu yaparken, ihracatın ve katma değerli üretimi öncelemenin yanı sıra küçük ölçekli işletmelerin ayakta kalması, üretimden kopmaması son derecede önemlidir. Büyük şirketlere kıyasla, KOBİ’lerin sermaye ihtiyacı daha büyük bir sorun. KOBİ’lerin şirket kredi kartı limitlerinin artırılması ve makul taksit seçenekleri, birçok küçük işletme için can suyu olacaktır.”

Advagiç, KOBİ’lerin finansman ihtiyacına yönelik görüşlerini şöyle paylaştı: “KOBİ’lerin finansman ihtiyaçlarının karşılanmasında bir yandan KGF destekli teminatın güçlendirilmesi, bir yandan da kredi geri ödeme kapasitelerinin artırılması, önemli bir destek olur. Reeskont kredilerinin önden üstlenilen maliyetinin hâlâ yüksek seviyelerde olduğunu belirtmek isteriz. Hem reeskont tarafındaki teminat mektuplarını da içeren kaynak maliyetinin hem de kredi bekleme sürelerinin aşağı çekilmesi, önemli bir rahatlama sağlayacaktır.” 

İZ BIRAKAN BAŞKAN İBRAHİM ÇAĞLAR’I RAHMETLE ANIYORUM

Görev başında rahmetli olan İTO’nun 19. Dönem Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Çağlar’ın vefatının 6. yıl dönümü olduğunu hatırlatan Avdagiç, şunları söyledi: “Merhum Çağlar ile MÜSİAD’dan İTO’ya uzun bir yol yürüdük. İTO çatısı altında birlikte çalıştık. Aynı yönetim kurulunda görev yaptık. O yönetim kurulu başkanı iken biz de meclis başkanlığı görevini üstlendik. ‘İz bırakan’ İTO başkanlarımızdan biriydi. İTO’da ortaya koyduğu kendine has yönetim ve icraatlarıyla farklı ve kalıcı bir yol çizdi. Bir kez daha kendisine Allah’tan rahmet diliyorum.” 

Avdagiç, kısa bir süre önce vefat eden İTO Meclis Başkanlığı, Disiplin Kurulu Başkanlığı, Meclis Üyeliği yapan Refik Aras’ı da rahmetle anarak, “Merhuma Allah’tan rahmet, ailesine ve yakınlarına sabırlar, Oda camiamıza da başsağlığı diliyorum” dedi. 

ORTADOĞU’DA BARIŞ BİR AN EVVEL TESİS EDİLMELİ

İsrail’in Gazze’de yaşattığı insanlık dramının devam ettiğini belirten Avdagiç, “Gazze feryadımızı tekrarlamak istiyorum. Tam 2 ay 9 gündür insanlık Gazze’de, Han Yunus’ta, Filistin’de kan ağlıyor. Tam 18 binden fazla Filistinli Müslüman hayatını kaybetti. Bunun tam 10 bini de masum bebek ve çocuk. 50 binden fazla insan yaralandı” dedi. 

Batılı ülke hükümetlerinin ‘sessizlik’ içinde olduklarını kaydeden Şekib Avdagiç, “Vahşeti bir politika haline getiren İsrail yöneticileri, tüm insanlık için ortak tehlike haline gelmiştir. Ortadoğu’da kabadayılığa soyunan, insanları evlerinden eden, bebekleri hayat yerine ölümle tanıştıran İsrail, bunun hesabını vermelidir. Varlığını kan ve zulüm üzerine kurarak sürdüreceklerini sananlar, o zulüm ve kanlarında boğulacaktır. Biz bir kez daha sesimizi bağımsız ve özgür Filistin devletinden yana yükseltiyor, barışın bir an evvel tesis edilmesini diliyoruz” dedi.

Dünyadaki kaosun sebebi…

İstanbul Ticaret Odası Meclis Başkanı Dr. Erhan Erken, Oda’nın aralık ayı Meclis Toplantısı’ndaki konuşmasına İbrahim Çağlar’ı yad ederek başladı. Dr. Erhan Erken, “Ölüm yıl dönümü sebebiyle Odamızda Meclis Başkanlığı ve Yönetim Kurulu Başkanlığı yapan kadim dostumuz İbrahim Çağlar’a Cenâb-ı Hakk’tan bir kez daha rahmet diliyorum. Mekânı cennet olsun inşallah” dedi. 

Dünyadaki hareketliliğin hiç durulmadığını dile getiren Dr. Erken, “Kuzeyimizde savaş devam ediyor. Güneyimizde ise Gazze bölgesinde hepimizin yüreğini dağlayan büyük bir ateş aylardır yanıyor. Birleşmiş Milletler’in karar organları ciddi bir şey yapmıyor” şeklinde konuştu.

Dr. Erken, şöyle devam etti: “Tüm bu gelişmeler, dünyada yeni ve daha adil bir uluslararası sistemin kurulması yönündeki gerekliliği gösteriyor. Bu durumda Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu ‘Dünya beşten büyüktür veya büyük olmalıdır’ düsturunun önemi bir kez daha ortaya çıkıyor. Bu saldırılarda özellikle ölen kadınlar ve çocuklar, dağılan ve yok olan aileler, maalesef insanlık adına çok utanç verici. Bunlara sebebiyet veren İsrail’i bir defa daha tel’in ediyorum ve mazlumların yanında olduğumuzu ifade etmek istiyorum.”

İTO Meclis Başkanı Dr. Erken, konuşmasının bu aşamasında, sosyoloji, edebiyat ve tarih alanında birçok eser bırakarak, 1987 yılında fani dünyadan göç eden Cemil Meriç’in sözlerini hatırlattı. Dr. Erken, şöyle konuştu: “Benim söyleyebileceğim birçok şeyi nezih bir biçimde ifade eden üstad Cemil Meriç’in 5 cümlesini sizlere nakletmek istiyorum:

1- Cinayete ses çıkarmayan caninin suç ortağıdır. 

2- Aydın olmak için önce insan olmak lazım. İnsan mukaddesi olandır. İnsan hırlaşmaz, konuşur, maruz kalmaz, seçer. Aydın kendi kafasıyla düşünen, kendi gönlüyle hisseden kişi. Aydını aydın yapan; ‘uyanık bir şuur, tetikte bir dikkat ve hakikatin bütününü kucaklamaya çalışan bir tecessus…’

3- Vakit geçmiyor, diye şikâyet ederiz. Neyin geçmesini istiyoruz? Hayatın. 

4- Nereye gidersen git bulacağın aydınlık, zihninin aydınlığı kadar olacaktır.

5- İnsanlar sevilmek için yaratıldılar, eşyalar ise kullanılmak için. Dünyadaki kaosun nedeni eşyaların sevilmeleri ve insanların kullanılmalarıdır.”

ROL MODEL OLDU

Dr. Erken, konuşmasının sonunda, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) tarafından Şekib Avdagiç’e fahri doktora unvanı verildiğini hatırlatarak, şunları söyledi: “Şekib Başkan’ın hayatı, bir başarı hikayesi olduğu kadar hüzünlü bir muhacir ailesinin de hikayesi. Buradan çok başarılı bir rol model ortaya çıkmış. Ve bu rol model, bizim arkadaşımız ve dostumuz olan Sayın Şekib Avdagiç Beyefendi’dir. İTÜ yönetimi de kendi içinden çıkmış bu değere, layık olduğu hakkı vermiş. Onları da kutluyorum.”

6306 SAYILI KANUN’DA REVİZE 

Naci Ay-Konut İnşaatı Meslek Komitesi: Sektörümüzün güncel sorunları konusunda çalışmalar yaptık ve çözüm önerilerimizle birlikte ilgili kamu kurumlarına ilettik. Halen çeşitli sorunlarımız olsa da geçtiğimiz günlerde 6306 sayılı Kanun’da yapılan revizelerle önemli bir kısmının çözüleceğine inanıyoruz. Gerek inşaat sektörü gerek diğer sektörlerden 8 bin 500’den fazla firma temsilcisiyle sürekli iletişim halindeyiz. Sorunların çözümüne katkı sağlamaya devam edeceğiz. Destekleri için İTO Başkanımız Şekib Bey ve 

İTO Yönetim Kurulu’na da teşekkür ediyoruz. 

TİCARİ KREDİDE FAİZ SORUNU VAR

Veysi Cengiz Balçık-İlaç ve Tıbbi Cihaz Meslek Komitesi: Sektörümüzün şu anda en büyük problemi, faiz oranlarının çok yüksek olması. Ticari kredi faiz oranı yüzde 60 seviyesine yükseldi. Kredi kullanan firmalar, bu kredileri ihtiyaçları için kullandı. Ancak bugünkü koşullarda 10 milyon lira kredi kullanan bir firma, üç ayda 1.5 milyon lira faiz ödüyor. Bu soruna bir çözüm bulunmazsa firmalar daha zor duruma düşecek. Firmalar yatırım yapmak için kredi kullandı. Sorunu çözecek yeni bir düzenleme yapılmalı. Kredi faizi sorununa bir an önce önlem alınmalı. Ülkemizin ekonomisine katma değer sunan firmalara destek verilmeli. Üretim yapan firmalara yüzde 60 ile ticari kredi verilmesini adaletsizlik olarak kabul ediyorum.

DERECELENDİRME SİSTEMİ OLMALI

Ahmet Sevilmiş-Makina ve Ekipmanları Meslek Komitesi: e-ticaretin gelişmesiyle kurulan tüketici şikayet siteleri, satın alma kararlarını önemli ölçüde etkiliyor. Tüketiciler bu sitelerde yorum yaparak, hem hak arama çabasına girer hem de başkalarını uyarmak ister. Ancak bu durum kimi zaman kötüye kullanılıyor. İlgili firma tüketicinin mağduriyetini gidermesine rağmen o şikayet siteden kaldırılmıyor. Siteler genel hukuki kurallar haricinde özel bir düzenlemeye tabi değil. Tüketiciler gerçek kimliklerini belirtmeden şikayet yazabiliyor. Haksız şikayetlerden en çok KOBİ’ler zarar görüyor. Sistem tek taraflı işliyor. Ürün ve hizmet satanlar mağdur oluyor. Çözüm ise bu sitelerin kimsenin mağdur olmayacağı şekilde disipline edilmesi. Müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik ürün ve firma derecelendirme sistemine ihtiyaç var.

FISTIK SORUNU DEVAM EDİYOR

Mehmet Yıldırım-Baklava, Pasta ve Şekerli Mamülleri Meslek Komitesi: 15 yıldır Antep fıstığıyla ilgili sorunumuz devam ediyor. Bir önceki mahsul zamanı 360 lira olan Antep fıstığının 500 lira olması beklenirken, 900 liraya kadar çıkmıştı. Stokçular ve karaborsacılar geçen sene ellerinde ürün olduğu için fiyatı yükseltti. Bununla ilgili iletişimlerimiz sonucu Rekabet Kurumu Gaziantep’te 38 firmaya soruşturma açtı. Bunun kalıcı çözüm olmadığını düşünüyoruz. Ürünün bir an önce kayıt altına alınmasını istiyoruz. 

MALİ SORUNLAR ÇÖZÜLMELİ

Engin Güven-Sağlık Hizmetleri Meslek Komitesi: Ülkemizde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri 1980’li yıllarda başladı, 1990’lı yıllarda ivme kazandı. Devletimiz 2005 yılında bir kanun çıkardı ve sigorta şartı olmadan herkese özel eğitim hakkı getirdi. Bugün Türkiye’de yaklaşık 600 bin öğrencimize, 3 bin 260 özel eğitim kurumuyla hizmet veriliyor. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri olarak Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlıyız. Kurumlara verilen ücreti belirleyen bakanlık ise Maliye Bakanlığı. Mali konuda sorunlarımız var. 2005 yılında bir öğrenci için bir asgari ücret alınıyordu. Bugün ise asgari ücretin yüzde 28’i alınıyor. Mali sorunlar öğretmenlerimizin maaşlarına da yansıyor. Eğitim verdiğimiz öğrenci için devletten alınan ücretin asgari ücretin yarısına çıkarılmasını talep ediyoruz. Bu konuda destek istiyoruz. 

STAJ ŞARTI DEVAM ETMELİ

Hakan Akdoğan-Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi: Sektörde kayıt dışının bitmesi, haksız rekabetin önlenmesi ve hizmet kalitesinin artması için 2018 yılında Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği devreye alındı. Bu düzenlemeyle mesleğe yönelik önemli şartlar ve kriterler belirlendi. Yeni dönemde taşınmaz ticareti yetki belgesi ile işlem yapılabiliyordu. Ancak revizeler yapılmaya başlandı. Mesela bir revize ile lise mezunu şartı ilkokula düşürüldü. Staj şartının kaldırılması da gündeme geldi. Mesleğimizin itibarı, hizmet kalitesi ve tüketici memnuniyeti için staj şartı devam etmeli. 

ENERJİDE YAPACAK ÇOK İŞİMİZ VAR

Bülent Şen-Enerji Meslek Komitesi: Türkiye’de kömür santralleri çok iyi çalışıyor. Çünkü ithal kömür fiyatları düşük. Türkiye enerjisinin üçte birini kömürden karşılıyor. Yüzde 40’ını ise yenilenebilir enerji kaynakları oluşturuyor. Bu yıl Birleşik Arap Emirlikleri’nde gerçekleştirilen BM İklim Değişikliği Konferansı’ndan (COP28) çıkan karara göre; 2030 yılına kadar küresel yenilenebilir enerji üç katına yükseltilecek. Yine 2030’a kadar da enerji verimliliği iki katına çıkarılacak. Bununla ilgili yapacak çok işimiz var. Buzdolabını her açtığınızda 1 lira kaybediyorsunuz. Özellikle nükleer enerjide farklı bir boyuta geliyoruz. Isı pompaları hayatımıza girecek. 

DEPREME HAZIRLANALIM

Ramazan Kırca-Restorasyon ve İzolasyon Meslek Komitesi: Sektörümüzde çalışacak ara personel açığıyla ilgili çalışma yürütüyoruz. Ama Türkiye’nin ana personel sorunu var. Bu konuyla ilgili meclisimizin ciddi çalışma yürütmesi lazım. Ülkemizde deprem gerçeği var. İstanbul bunların başında geliyor. Her geçen gün sallanan ülkede ne gibi önlemler alınabilir diye çalışma yürüttük. Çözüm önerilerini rapor haline getirdik. İTO’ya kayıtlı 700 bin firma içinde deprem ve sertifikasyon eğitimi almış kişi sayısı az. İTO olarak bu konuda öncü olursak, firmalarımıza eğitim verirsek, deprem anında 100 bin gönüllü birey ortaya çıkar. Tarihi eserlerin ve kültürel varlıkların yeniden restore edilmesi ve korunmasıyla ilgili sıkıntılar var. Kamu ve resmi kurumların belirli bütçeleri bulunmuyor. Yaptığımız görüşmeler neticesinde sponsorluk çalışması yürütebiliriz. Asıl amaç tarihi eserlerimizin ayakta durmasını sağlamak. İstanbul’da 40 binin üzerinde tarihi eser var. 20 bine yakın taşınmaz kültürel varlığın olduğu yerde yönetim kurulumuzdan çalışma yürütmesini talep ediyoruz.

KOBİ’LERE DESTEK ŞARTLARI ESNETİLMELİ

Oğuz Akyüz-Takım Tezgahları ve Otomasyon Meslek Komitesi: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, sanayide yeşil dönüşüm için Dünya Bankası’ndan 450 milyon dolar finansman aldı. İşletmeleri yüzde 60 hibe ile dönüştürme imkanı var. Sektörlere duyurulması ve bu imkanın kullanılması gerekiyor. Yatırım taahhütlü üretim odaklı teşviklerde olumlu bir süreç vardı. Ancak şartlar ağırlaştırıldı ve KOBİ’lerin bu imkanı kullanması zorlaştı. Şartların KOBİ’ler lehine esnetilmesini öneriyorum. Filistin’deki gelişmeleri ve BM’deki engellemeleri üzülerek izliyoruz. İsrail ile 1996’da yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması askıya alınmalı. Ticaret Bakanlığı’na bu öneri götürülmeli.

PROSEDÜRLE İLGİLİ GÖRÜŞ RİCA EDİYORUZ

Mustafa Manav-Meyve ve Sebze Meslek Komitesi: Bundan üç ay önce büyük bir zincir market, sorunlarla ilgili komitemizden görüşme talep etti. İstişare ettikten sonra kabul ettik. Ancak neticede bir STK temsilcisi değildi. Yarın başkaları da talep edebilir. Mesela müstakil bir market işletmesi gelip sorunlarını anlatmayı isteyebilir. Bundan sonra nasıl bir prosedür izlememiz gerektiği konusunda görüş rica ediyoruz.

KREDİ MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLMELİ

Ali Kılıç–Kimyevi Madde Meslek Komitesi: 2024 yılı, 2023’ü aratacak. Krediye, paraya ulaşmak, pazar bulmak ve satış yapmak zor olacak. Enerji maliyetleri artacak. Bir yandan mevcut durumu koruyup, diğer yandan ihracatı büyütmek kolay olmayacak. Mali yapıyı güçlendirmek lazım. Ya öz kaynaklarınızı artıracaksınız ya da dışardan uygun kredi bulacaksınız. Yurt dışından kredi bulmak bizi sıkıntıya sokuyor. 6 ay önce krediye ulaşmak için çabalıyorduk. Şimdi ise kredi faizleri ile boğuşuyoruz. Kredi bulduk ama alamıyoruz. Kredi maliyetlerinin düşürülmesini istiyoruz. İthalatın ve cari açığın azaltılması için yeni enerji kaynakları devreye alınmalı. Diğer bir sorunumuz da gümrüklerde ardiye ve diğer işlemlerin maliyetleri.

140 BİN KİŞİ MAĞDUR DURUMDA

Fahrettin Ertemel-Taşıt Kiralama ve İlgili Hizmetler Meslek Komitesi: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), iki sigorta şirketinin faaliyetlerini durdurdu. 140 bin poliçe iptal oldu. 140 bin kişi sıkıntı yaşıyor. Çok fazla acente ve sigorta sahipleri de mağdur oldu. 

18 Aralık 2023 Pazartesi