Uzak ülkeler stratejisiyle Türkiye, dünya ekonomisinin yarısından fazlasını oluşturan ABD’den Kanada’ya, Hindistan’dan Çin’e kadar 18 ülkenin ithalatından aldığı payını yüzde 0.26’dan yüzde 1’e çıkaracak. Bunun için fuar katılımı, ticaret heyetleri, ikili anlaşma ve tanıtım faaliyetleri daha da artacak.
HABER: MESUDE DEMİRHAN
Türkiye, 2022’de hayata geçirdiği uzak ülkeler stratejisiyle küresel ticaretteki payını yükseltmeyi ve yüksek katma değerli mal ve hizmet ihracatını artırmayı hedefliyor. İhracatın geleneksel ürün-pazar yapısını bir ileri aşamaya taşıyarak yeni ürün ve yeni pazar çeşitliliğine odaklanan strateji kapsamında; ABD, Kanada, Meksika, Brezilya, Şili, Çin, Japonya, Güney Kore, Pakistan, Hindistan, Endonezya, Malezya, Tayland, Filipinler, Vietnam, Güney Afrika, Nijerya ve Avustralya yer alıyor.
Bu 18 ülkeye 2018-2022 döneminde 25.6 milyar dolar olan ortalama yıllık ihracat, uzak ülkeler stratejisi sayesinde 2023’te 30.2 milyar dolara yükseldi. 18 ülkenin toplam ithalat hacmi ise 12.265 trilyon doları buldu.
Ticaret Bakanlığı’nın İstanbul Ticaret’e verdiği bilgiye göre, uzak ülkeler stratejisiyle Türkiye’nin toplam ihracatının 3 bin 65 km olan ortalama menzilinin 4 bin 744 km’ye çıkarılması hedefleniyor. Bu menzil, aynı zamanda dünya ortalaması olarak kabul ediliyor.
Böylece 18 uzak ülkeye ihracatın 20 milyar dolardan 50 milyar dolara yükseltilmesi ve bu ülkelerin ithalatından alınan payın da yüzde 0.26’dan yüzde 1’e çıkarılması amaçlanıyor.
KATMA DEĞERİ YÜKSEK ÜRÜNLER İHRAÇ EDİLDİ
Türkiye, coğrafi konumunun avantajını da kullanarak, uzak ülkeler stratejisiyle birlikte 18 ülkenin ithalatındaki toplam payını da artıracak. Türkiye, 2023’te ABD, Çin, Hindistan, Kanada, Meksika ve Güney Kore’ye 1 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirdi. 2022’ye kıyasla 18 ülkeden en çok ihracat yaptığı ülkeler şunlar oldu: Vietnam, Meksika, Endonezya ve Malezya. 2023’te ise hava taşıtları için motorlardan turbo jetlere, helikopterlerden uzay araçlarına kadar katma değeri yüksek ürünler ihraç edildi.
HEDEF ÜLKEYE İLAVE 25 PUAN
Ticaret Bakanlığı, uzak ülkelere yönelik sağlanan kolaylıklar hakkında da şu detayları açıkladı: “Ortaya koyduğumuz ve takip ettiğimiz 328 eylem ile finanstan kültürel hizmetlere, bilişim teknolojilerinden lojistik ağlara, ülkemizin küresel ekonomideki kilit rolünün sağlamlaştırılmasına ve söz konusu 18 ülke ile ekonomik ve ticari işbirliğimizin en üst düzeye çıkarılmasına rehberlik ediyoruz. İhracatçılarımızın uluslararası pazarlarda rekabetçi, yüksek katma değer üreten ve dolayısıyla inovasyon, tasarım ve markalaşmayı sürekli amaç edinmiş bir kimliğe kavuşturulmasını teminen uyguladığımız ihracat desteklerimizde, stratejide yer alan ve hedef ülkeler listesinde bulunan 18 ülkeye ilave oranlar uyguluyoruz. Bu kapsamda, ihracatçılarımıza destek oranı yüzde 50 olan desteklerde hedef ülkeler için 20 puan, hedef ülkelere hedef sektörlerde olması durumunda da 25 puan ilave destek veriyoruz. e-ihracata yönelik belirlenecek hedef ülkelerde ise ilave 20 puan destek sağlıyoruz. Uzak ülkeler stratejisini etkin bir şekilde uygulamaya devam ederek ülkemiz ihracatının kazan-kazan ilkesi temelinde geliştirecek ve Türk ürünlerinin dünyanın her bir noktasındaki üretici ve tüketicilerin farklı ihtiyaçlarına cevap vermesini sağlayacağız.”
THY MESAFELERİ KISALTTI
Uzak ülkelerle ticaretin gelişimi için kritik olan uçuş güzergahları da genişliyor. Avustralya’dan Endonezya’ya, Hindistan’dan Kanada’ya uzak ülkelere uçuş seferleri olan THY ile Türkiye’nin uzak ülkelere ulaşması da kolaylaşıyor. Halen yurt dışında 295 noktaya sefer yapan THY, hem uzak mesafeleri yakın hale getirmek hem de dünyanın en uzak noktalarına erişmek için uçuş noktasını 345’e çıkaracak. Böylece, stratejik noktalara doğrudan uçuş imkanlarını geliştiren Türkiye, küresel ticaretten aldığı payı daha da artıracak.
ULUSLARARASI YAYINCILIK
Bir zamanlar Türkiye’de Güney Amerika dizileri rağbet görürken, artık Türk yapımı diziler Latin Amerika’da fırtına estiriyor. Türk dizileri, dünyanın dört bir yanında ilgiyle izleniyor. TRT’nin nisan ayında yayın hayatına başlayan TRT İspanyolca platformu da uluslararası yayıncılık alanındaki çeşitliliğe ve çok kültürlü yayıncılık anlayışına katkı sağlayacak.
TURİZMDE UZAK PAZARLAR
Türkiye, turizmde de uzak ülkelere rotayı çevirdi. 2028’de dünyada turist sayısında ilk üçe, gelirde ilk beşe girmeyi hedefleyen Türkiye’nin, ABD’de kasım seçimlerine kadar 100 tanıtım filmi yayınlanacak. Çin, Güney Kore ve Japonya’da da tanıtımlar hızlandı.
İHRACATIN ÜÇTE İKİSİ YAKIN PAZARLARA
Türkiye, geçen yıl 255.8 milyar dolarlık ihracatla rekor kırdı. Aynı dönemde en önemli ticari partneri olan Avrupa Birliği’ne (AB) ihracatı ise bir önceki yıla yıla göre yüzde 1.2 artışla 104.3 milyar dolar oldu. Son dönemde ticari ve ekonomik ilişkilerin arttığı yakın ve Ortadoğu bölgesine ihracat da yüzde 2.2 artışla 46.2 milyar dolara yükseldi. Türk Cumhuriyetleri’ne ihracat ise 2023’te yüzde 26.9 artışla 10.2 milyar dolara ulaşarak tarihi bir rekor kırdı. Türkiye, bu pazarlardaki mevcut ihracatını muhafaza ederek, büyük potansiyel barındıran uzak ülkelere ihracatını da artırmaya çalışıyor. 
UZAK ÜLKELERE ÖZEL PLAN
İstanbul Ticaret Üniversitesi Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Figen Yıldırım: Uzak ülkelere yapılacak ihracatın geliştirilmesi, ihracat planlamada önemli bir fırsat. Son dönemde ülkelerin korumacılık politikalarını genişletmeleri, ticaretteki dengeleri değiştirdi. Politika kurucular ve ihracatı geliştirmeye yönelik kurumlar ile kamu ve sivil toplum örgütlerinin niş pazarlar olarak uzak ülkelere yönelik stratejik planı bütünsel ele alıp, süreci ekosistemdeki tüm paydaşlarla ortak içerikle ilerletmesi önemli.
ULUSLARARASI MARKALAR ARTIRILMALI
Beykent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Ferman: Uzak ülkeler açılımı, yeni taktiklerle farklı bir zenginlik ve esneklik sağlar. Türkiye’nin yakın coğrafyalarda küresel markaları var. Ancak uluslararası markalar artırılmalı. Mevcut pazarlarda derinlik sağlayarak, yeni taktikler geliştirilebileceği gibi daha uzak pazarlarda da tanınırlığın ve bilinirliğin artırılmasında fayda var. Türkiye, Gümrük Birliği’ni yeniden revize ettiği, çağın koşullarına uygun hale getirdiğinde uzak pazar stratejisini de ayakları yere basar hale getirebilir. Ayrıca serbest ticaret anlaşmaları ve tercihli ticaret anlaşmaları konusunda yeni açılımlar yapılmalı.
