Teknoloji, sanat ve yabancılaşma İSTES’te tartışıldı

Sanat, teknoloji ve yabancılaşma ilişkisi, bu yıl ikincisi düzenlenen İnsan Sanat ve Teknoloji Sempozyumu’nda (İSTES) masaya yatırıldı. Sempozyumda, bu yıl ilk kez yapay zeka manifestosu yayınlandı.

İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Bölümü tarafından bu yıl ikincisi düzenlenen İnsan Sanat ve Teknoloji Sempozyumu (İSTES), Sütlüce Yerleşkesi’nde gerçekleştirildi. Akademisyenler ve öğrencilerin katılımıyla düzenlenen sempozyumun teması, ‘Tekno-Sanat, Gerçeklik ve Yabancılaşma’ oldu. Teknolojinin sanata, bilince ve topluma etkilerini irdeleyen sempozyum, dört oturumla tamamlandı. Sempozyumda yapay zeka ile tasarlanmış fotoğraflardan oluşan bir sergi de düzenlendi.

YAPAY ZEKA MANİFESTOSU

İSTES’in açılışında, Görsel İletişim Tasarımı Bölüm Başkanı ve İSTES Sempozyum Başkanı Prof. Dr. Rıdvan Şentürk, yapay zeka manifestosunun, yapay zekayı anlamanın temelinde, onu üreten aklı ve tarihsel süreci kavramanın önemine vurgu yaptığını belirtti. Etkinlikte, bu sene ilk kez hazırlanan yapay zeka manifestosu yayınlandı. Ardından sanatçı Bager Akbay, teknolojinin bireyler ve toplum üzerindeki etkilerini ele aldığı konuşmasında, yeniliklerin yalnızca araç olarak değil, toplumsal fayda sağlayacak bir çerçevede değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

TEKNOLOJİNİN SANATA ETKİSİ

İlk oturumda Doç. Dr. Serdar Dardar, Prof. Dr. Merve Güven Özkerim ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Arş. Gör. Özge Kalyoncu Fırat, sanat ve teknolojinin kesişiminde insan ifadesi ve yaratıcılığın yeniden şekillenmesi üzerine sunum gerçekleştirdi. Sanatçıların yaratıcı süreçlerinde yapay zekanın etkisini ele alan konuşmacılar, robot sanatçılar ve optimizasyon eğilimlerinin sanatsal anlam derinliği üzerindeki etkilerine değindi.

Günün ikinci oturumu, Dr. Öğr. Üyesi Emin Albayrak’ın moderatörlüğünde gerçekleştirildi. İlk konuşmacı Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Arş. Gör. Sinem Ünal Gerdan, Adobe Firefly gibi yapay zeka destekli araçların tipografi ve dijital tasarımdaki yaratıcı süreçlere katkısını anlattı. Gerdan, bu tür araçların hız ve verimlilik sağladığını, ancak özgün sanat üretimi için insan müdahalesinin hâlâ önemini koruduğunun altını çizdi.

Oturumun ikinci konuşmacısı, Fenerbahçe Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Hazal Şentürk, akıllı şehirlerde gürültü yönetiminin önemini vurguladı ve yapay zeka ile sensör teknolojilerinin bu alandaki kullanımlarına dair örnekler sundu. Oturumun son konuşmacısı Gebze Teknik Üniversitesi’nden Arş. Gör. Gizem Arslan, post-dijital çağda mimari temsilin fiziksel bir mekanın kopyalanmasından öteye geçerek, kullanıcıların etkileşimde bulunduğu dinamik ve sinematografik yapıya dönüştüğünü anlattı. 

CEZA VE YABANCILAŞMA

İkinci gün oturumlarında, hukuk, ceza kavramı ve yabancılaşma perspektifinde teknolojinin bireyler üzerindeki etkileri tartışıldı. Doç. Dr. Gökçe Çataloluk, Arş. Gör. Metehan Hepvar ve Doç. Dr. Derya Deniz, dijital çağda normatif beklentilerin değişimi, bireyselleşen ceza kavramı ve adli psikoloji perspektifinden yabancılaşmanın ele alındığı konuşmalar yaptı. 

Son oturum, Sempozyum Başkanı Prof. Dr. Rıdvan Şentürk’ün moderatörlüğünde gerçekleşti. İlk konuşmacı Dr. Öğr. Üyesi Melike İlerisoy, modern flört uygulamaları ve sosyal medyanın insan ilişkilerine etkilerini ele aldı. Alpaslan Türkeş Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Erkut Tekeli, simülasyon teorisi ve dijital fizik yaklaşımlarını değerlendirerek, veri ve yapay zekanın gerçeklik algısı üzerindeki derin etkilerini irdeledi. Tekeli, bu perspektiflerin bilim ve teknoloji alanında önemli araştırma alanları açabileceğini vurguladı. Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya Kökrek, yapay zekanın insan psikolojisi ve yabancılaşma kavramlarıyla ilişkisini sibernetik perspektiften ele aldı. 

BİLİŞSEL EVRİM

Sempozyumun kapanış konuşmacısı Prof. Dr. Numan Konuk, sinir sistemi gelişimini yapay zeka ile zihinsel yabancılaşma açısından bir analoji olarak ele aldı. Prof. Dr. Konuk, yapay zekanın insan bilincindeki duygu, dürtü ve düşünce yapısını dönüştürerek bambaşka bir bilişsel evrime yol açabileceğini belirtti.

Sempozyumun bildiri kitapçığının 2025 yılında yayınlanması planlanıyor.

14 Kasım 2024 Perşembe