Büyümede sıra 12. Çeyrekte

Bu yılın ilk üç ayında gayrisafi yurt içi hasıla, beklentilerin üzerinde yüzde 4 oranında arttı. Tarımda ve sanayide negatif değerlerin görüldüğü ilk çeyrekte, başta hizmetler olmak üzere finans ve bilgi iletişim alanlarında güçlü büyüme devam etti.

Covid-19 salgınının patlak verdiği 2020 baharından sonra 11 çeyreklik büyüme periyoduna ulaşıldı.

 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ilk çeyreğine, üç ayına ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Buna göre, GSYH 2023 yılı birinci çeyrek ilk tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4 arttı. Böylece Türkiye ekonomisi Covid-19 tedbirlerinin uygulandığı 2020 yılının ikinci çeyreğinden sonra üst üste 11 çeyrek büyümüş oldu.

Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, ilk çeyrekte cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 84.4 artarak 4 trilyon 631 milyar lira oldu. GSYH’nin birinci çeyrek değeri, cari fiyatlarla ABD doları bazında 245 milyar 464 milyon dolar olarak gerçekleşti.

AA Finans Büyüme Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, bu yılın birinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3.74 büyüyeceğini öngörmüştü.

ARTANLAR-AZALANLAR

GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın ilk çeyreğinde geçen yıla göre zincirlenmiş hacim endeksinde değişim şöyle oldu: 

• Hizmetler yüzde 12.4 arttı.
• Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 12 arttı.
• Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 11.2 arttı.
• Bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 8.1 arttı.
• Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7.8 arttı.
• İnşaat yüzde 5.1 arttı.
• Kamu, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3.6 arttı.
• Gayrimenkul faaliyetleri yüzde 1.4 arttı. 
• Tarım sektörü yüzde 3.8 azaldı.
• Sanayi yüzde 0.7 azaldı.

AVDAGİÇ: POZİTİF GİDİŞATI KAMU DA DESTEKLEDİ

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, büyüme verilerine ilişkin değerlendirmesinde, “Türkiye ekonomisi 2023 ilk çeyrekte yüzde 4 büyüyerek dünyada pozitif ayrıştı. Deprem ve küresel yavaşlamaya rağmen yüzde 4 büyüme olumlu olmuştur. Tüketimin yanı sıra kamu harcamaları da büyümeye destek vermiştir” dedi. Avdagiç, konuyla ilgili olarak paylaştığı tweette şunları kaydetti: “GSYH’den işgücünün aldığı payın dikkat çekici biçimde artmış olması, kapsayıcılık ve büyümenin kalitesinin iyileşmesi açısından olumlu bir gelişmedir. Diğer yandan, büyümeye ihracatın pozitif katkı vermesi için gerekli tedbirlerin alınması önem taşımaktadır.”

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ

İşgücü ödemelerinde ilk çeyrekte yüzde 126.1, net işletme artığı/karma gelirde yüzde 48.7 artış yaşandı. İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı, geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 31.1 iken, bu oran 2023’te yüzde 38 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 47.6 iken, yüzde 38.2 oldu. EYT düzenlemesinin etkisi hariç bırakıldığında, işgücü ödemelerinin gayrisafi katma değer içindeki payının yaklaşık yüzde 33.5 olacağı tahmin edildi.